ANDERHALVE METER
18 Jun, 2020
Door: Anna Kruyswijk-van der Heijden
Toen ik half mei boodschappen deed in de plaatselijke natuurvoedingszaak en daar mijn zusje tegenkwam, omarmden wij elkaar spontaan, zoals we altijd doen. De woedende blikken die ons door enkele anderen werden toegeworpen spraken boekdelen. Een jonge vrouw met mondkapje en handschoenen was bezig haar winkelwagentje te ontsmetten en bleef ontzet bij ons uit de buurt. Dit is wat ‘afstand houden’ en angst met mensen doen.
Anderhalve meter afstand houden tot elkaar is logisch als je ziek bent en hoest en snottert. Maar als je niet ziek bent? Wetenschappers en onderzoekers doen tegenstrijdige uitspraken over de ernst en de besmettelijkheid van het virus; ook als je geen symptomen hebt, en wanneer je objecten, dieren of elkaar aanraakt. Nederland heeft de adviezen van de WHO gevolgd en social distancing en daarna de lockdown afgekondigd, met zeer grote gevolgen voor onze samenleving, op persoonlijk en collectief niveau. Dat de besluitvorming van dit soort draconische maatregelen plaatsvindt zonder consultatie van bijvoorbeeld deskundigen op sociaal en psychologisch gebied, ethici en het bedrijfsleven, is opmerkelijk.
Want het op lange termijn ‘afstand houden’ – aanvankelijk als reactie op opgeklopte emoties rond onvolledige en niet onderbouwde informatie, en daarom door een aantal landen ook niet gevolgd – betekent opgesloten zijn en blijven in angst en isolatie, ook wanneer de lockdown gedeeltelijk is opgeheven.1 Anderhalve meter afstand blijven houden omdat je vreest dat er een tweede golf van het virus zou kunnen volgen; het is zoiets als je adem inhouden omdat je vreest dat je over een half uur zuurstoftekort zou kunnen krijgen. Afstand houden en wachten op het reddende vaccin. Het totale sterftecijfer wereldwijd aan Covid-19 is door de WHO en de CDC al snel bijgesteld naar rond dat van een influenza-epidemie; het wordt nu geschat op 0,26 tot 1%. Onderzoek laat zien dat het in het begin van een epidemie zinvol is om afstand te houden, iets wat we bij een griepepidemie hopelijk al doen. Maar preventief individueel afstand houden kan ook leiden tot een verergering van een epidemie.2
Afstand houden brengt daarnaast enorme economische en psychosociale gevolgen met zich mee, wat geen rol heeft gespeeld in de besluitvorming. Werkloosheid, armoede en honger gaan hun tol eisen. Bovendien laat de praktijk zien dat de mensen die beschermd moeten worden tegen het virus, vooral ouderen, sterk geleden hebben en lijden onder social distancing. Bij de groep boven 80 jaar heeft het traumatische herinneringen aan de bezettingstijd uit de oorlog losgemaakt, inclusief het ‘verklikken’ van mensen. Geen bezoek van (klein)kinderen en vrienden, het eten wordt in tasjes voor de deur gezet; als je geen tuin hebt blijf je binnen.
In verpleeghuizen moeten echtgenoten het overlijden van hun geliefden vanachter glas volgen, want anders mag hij/zij niet naar de begrafenis. Niemand die vastgehouden mag worden, geknuffeld, gezoend. Aangeraakt worden is voor mensen van levensbelang. Onderzoek laat zien dat sociale isolatie net zo sterk gecorreleerd is aan sterfte als de bekende traditionele risicofactoren. Eenzaamheid en sociale isolatie hebben hetzelfde cardiovasculaire effect als het roken van vijftien sigaretten per dag, verhogen de kans op dementie met 50% en het ziekterisico van kanker met 25%. Ook wordt het risico op virusinfecties als influenza door sociale isolatie verhoogd.3,4
Maar er zijn ook andere ver strekkende gevolgen van de anderhalvemeter-maatregelen, en die betreffen onze grondrechten als mens, zoals het recht op privacy, het recht op vrije meningsuiting, op vrij bewegen, en op zeggenschap over je lichaam. Tijdens de lockdown is het publiek rijp gemaakt voor het vrijwillig opgeven van het recht op privacy, door het toestaan van de ontwikkeling van individuele controlemogelijkheden; apps die kunnen aangeven waar iedereen is, waar zich mogelijk besmette personen bevinden en hoe je die kunt mijden. En apps voor de anderhalvemeter-afstandsregel op het werk. En door toestemming te geven voor het delen van de uitslag van persoonlijke laboratoriumbepalingen.
Wat betreft de vrijheid van bewegen; in de winkels, bedrijven en op straat zijn met linten en pijlen paden aangegeven die mensen moeten volgen en waar ze op anderhalve meter afstand van elkaar moeten blijven. Matrixborden wijzen het publiek er permanent op de regels te volgen. Door de gemeenten aangestelde ‘verkeersregelaars’ spreken het publiek aan op fouten van niet genoeg afstand houden. Kliklijnen worden toegelaten om mensen en bedrijven die de fout in gaan te kunnen beboeten. In het openbaar vervoer, de horeca en bioscoop- en concertzalen vinden verbouwingen plaats om stoelen op de gewenste afstand te zetten.
Om een anderhalvemeter-afstand-samenleving effectief te handhaven heb je daarnaast ook een ander, meer geavanceerd controlesysteem nodig: het supersnelle 5G voor draadloze telecommunicatie. Zoals bekend is 5G zonder inachtneming van het voorzorgprincipe ontwikkeld en toegelaten, waarbij zorgwekkende publicaties over wifi van onafhankelijke onderzoekers zijn genegeerd.6,7,8 Tijdens de lockdown, waarin alleen ‘essentiële’ bedrijfstakken toestemming kregen om door te werken, is in rap tempo overal ter wereld 5G uitgerold en geactiveerd. Net als de zelfrijdende auto maakt het vooral verregaande controle van mensen mogelijk; niet alleen kan via gezichtsherkenning in de gaten worden gehouden wie zich wel en niet aan de regels houdt en waar iedereen zich bevindt, maar ook kan door koppeling van data bijvoorbeeld de toegang tot grootschalige evenementen gemakkelijk bepaald worden aan de hand van het al dan niet gewenste gedrag en de vaccinatiestatus. Hetzelfde geldt voor het verkrijgen van een hypotheek en toegang tot universiteiten. Chinese toestanden.
Techbedrijven zoals Google en Facebook werpen zich op als intermediair voor het verzamelen, analyseren en uitwisselen van alle data die overheden vervolgens nodig hebben, en vergroten hiermee hun macht. Niet in de laatste plaats omdat zij sinds 2019 ook de vrijheid van meningsuiting aan banden leggen door te mogen bepalen wat ‘nepnieuws’ is en dit vervolgens van het internet en social media verwijderen.9 Deze vorm van censuur van andere opvattingen en visies, waaraan ook de mainstream media zich schuldig maken, neemt hand over hand toe en belemmert het publiek in het proces van meningsvorming.
Tenslotte is het grondrecht van de beschikking over je eigen lichaam in het geding. Dat recht is na de Tweede Wereldoorlog vastgelegd in de Neurenberg Code, naar aanleiding van de gedwongen experimenten die artsen op mensen uitvoerden: niemand mag een ander mens dwingen tot een medische ingreep zonder diens toestemming.10 Dit geldt ook voor het injecteren van een vaccin, zoals tegen Covid-19.
Beperkende wetgeving op bovengenoemde gebieden wordt momenteel in een Corona noodwet, die aanvankelijk op 1 juli had moeten ingaan, voorbereid. Net als indertijd het ‘kwartje van Kok’ bovenop de prijs van een liter benzine, worden tijdelijk ingeperkte vrijheden zelden teruggegeven.
Laten wij zeer oplettend zijn als het om onze grondrechten gaat.
Bronvermelding:
- Ioannidis JPA. Coronavirus disease 2019: the harms of exaggerated information and non-evidence-based measures. Eur J Clin Invest. 2020;50(4):e13222
- Leung KY et al. Individual preventive social distancing during an epidemic may have negative population-level outcomes. JR Soc Interface 15:2018 0296
- Matthew Pantell, MD, Social Isolation: A Predictor of Mortality Comparable to Traditional Clinical Risk Factors 2013 Am J Public Health
- Brooks S et al. The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. Lancet 2020; 395: 912–20
- Nay O. Can a virus undermine human rights? The Lancet Public Health 2020;5:e238-e239
- Kruyswijk- v.d. Heijden AM. Moratorium op 5G voor telecommunicatie. Orthofyto 5, 2018
- Kruyswijk- v.d. Heijden AM. 5G en gezondheid. VNIG 3, 2019
- Pall M. Massive Predicted Effects of 5G in the Context of Safety Guideline Failure. 2020, Feb 25
- www.greenmedinfo.com/blog/google-taking-censorship-health-websites-next-level 2019, Aug 12
- Annas, GJ, Grodin MA. The Nazi Doctors and the Nuremberg Code: Human Rights in Human Experimentation. Oxford University Press, 1995