Het sickbuildingsyndroom

13 Jun, 2019

Door: Angélique De Beule

In 1984 publiceerde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) voor het eerst een rapport waarin het sickbuildingsyndroom (SBS) of gebouw gerelateerde klachten (GGK) erkend werd als de aandoening.¹ Onder dit syndroom wordt de combinatie van aspecifieke gezondheidsklachten verstaan, zoals duizeligheid, misselijkheid en luchtwegirritatie, toegeschreven aan het verblijf in een gebouw.

Eén van de primaire oorzaken is het slecht ventileren van de woon- of werkplek. De door de regering opgelegde energieprestaties van gebouwen (EPB), waarbij het niveau van thermische isolatie (dubbele beglazing, buitenmuren met 15 cm glaswol) wordt vastgelegd, maken het gebouw praktisch luchtdicht. Energiezuinig? Jazeker, maar alles wat binnenkomt aan vervuilende stoffen, blijft zich opstapelen in het gebouw.²
Zware metalen (sigarettenrook), koolstofmonoxide (houtverbranding), formaldehyde (tapijt, meubels), radongas (pleister-stukwerk), ozon (printer, copier), elektrosmog (computer, magnetron) alsook biologische polluenten zoals schimmels, virussen en pollen dragen bij aan een verontreinigend binnenklimaat. Wanneer er dan geen natuurlijke ventilatie mogelijk is en/of het voorziene ventilatiesysteem werkt niet naar behoren, leidt dit onherroepelijk tot symptomen zoals rode ogen, huidirritatie, beklemmend gevoel op de borst, verstopte neus en vaak onverklaarbare vermoeidheid. Zodra men het gebouw verlaat, verdwijnen de klachten relatief snel.¹

De mate waarin men reageert op dergelijke binnenluchtvervuiling hangt af van de biochemische individualiteit, stress, mentale gesteldheid en het al dan niet voldoende drinken van water. Zo beschrijft een Deens rapport, gepubliceerd in 2001, dat vrouwen (44.3%) gevoeliger reageren dan mannen (26.2%). Ruimtes met enkel airconditioning, geblokkeerde ramen of kunstlicht en het werken in een eenmanskantoorruimte verhogen duidelijk de klachten bij vrouwelijke werknemers. Nog een opmerkelijke vaststelling is dat vrouwen die meer dan vier uur computerwerk per dag doen de hoogste GGK-score (57.1%) vertonen, in tegenstelling tot mannen die onder dezelfde omstandigheden extreem laag reageren met 20.7%.³ De gevolgen van verdoezelde binnenlucht reiken vaak verder dan de ‘onschuldige’ slijmvliesirritaties. Depressie, concentratieproblemen, astma, COPD, maar ook longkanker kunnen het gevolg zijn van polluenten zoals radongas. Jaarlijks sterft naar schatting 3-14% van de wereldbevolking aan longkanker ten gevolge van binnenshuis gevormde radongassen. In 2018 verscheen de Canadese studie ‘Radon gas – een verborgen killer’ waarin men de huisarts/familiearts informeert over de gevaren en de gevolgen van radongas. Met daarbij een preventief longkankerplan, waarin men de arts oproept om patiënten in te lichten over het meten en weten van radongas in werk- en leefruimte.⁴

Preventiemaatregel nummer één: het vermijden van radonophoping en andere vluchtige organische componenten (VOC’s) door dagelijks natuurlijk luchten van het volledige gebouw met aandacht voor kelder en kruipruimtes. Daarnaast moeten kantoor en woning voorzien zijn van ventilatieroosters en ventilatiesystemen. Bepalend voor een optimale werking van het systeem is periodiek onderhoud alsook het regelmatig verwijderen van stof en vuil.
Ultrafijn stof, pollen, rook, huidschilfers, maar ook bacteriën en virussen kunnen binnenshuis geneutraliseerd worden met een luchtionisator. De gevormde negatieve ionen hechten zich aan de positieve geladen vuildeeltjes.⁵ Bovendien dient de luchtvochtigheid in de leef/kantoorruimte gehandhaafd te worden op 40 à 65%.
Onder het motto ‘beter voorkomen dan genezen’: breng zo weinig mogelijk toxiciteit mee in huis. Vermijdt het roken in huis en/of de auto, maak gebruik van schoonmaakmiddelen op basis van bicarbonaat en enzymen. Vervang synthetische huisparfum door luchtzuiverende planten zoals de Gerbera jamesonii en Sansevieria laurentii.⁶ En maak het gezellig met natuurlijke bijenwaskaarsen in plaats van synthetische paraffine.

www.biok.center

Bronvermelding:

1. Fotoula P. Babatsikou - The sick building syndrome (sbs) Health Science Journal Volume 5, Issue 2 (2011)
2. Belgische energiegids: ‘Wat zijn de wettelijke verplichtingen inzake thermische isolatie?’
3. S. Brasche, M. Bullinger, M. Morfeld, H. J. Gebhardt and W. Bischof. Why do Women Suffer from Sick Building Syndrome more often than Men? Indoor Air 2001; 11: 217–222. 
4. Juan Antonio Garcia-Rodriguez, Radon gas – te hidden killer. What is the role of family doctors? Can Fam Physician. 2018 Jul; 64(7): 496–501. 
5. Els Cornelis – Artikel ‘BIOK gaat voor een beter (binnen)klimaat’ Maart 2019 www.BIOK.center
6. B.C. Wolverton, Ph.D. Interior Landscape for indoor air pollution abatement. NASA report September 1989.