Hypocholesterolemie

03 Dec, 2018

Door: Angélique De Beule

Al sinds de vorige eeuw (1950 – Keys) wordt cholesterol als een gevaar beschouwd. We kregen sindsdien het advies om levensmiddelen zoals boter, een gezond stukje vlees alsook het eten van eieren drastisch te gaan verminderen. Deze visie staat inmiddels ter discussie.
Dr. Paul Hugenholtz, hoogleraar aan de Nederlandse Erasmus Universiteit, vertelde in 2016 openlijk hoe hij als cardioloog verzeild geraakte in deze ‘cholesterolmythe’ en hoe dit geleid heeft tot foutieve behandelingen. ‘Cholesterol is niet de boosdoener, maar door een gebrek aan gezonde ongeraffineerde voeding, krijgt men een ontsteking aan de arteriewand’, legde Hugenholtz uit.¹

Het echte gevaar schuilt volgens hem in het toenemend gebruik van enerzijds transvetten en anderzijds meer geraffineerde suikers zoals gemodificeerd zetmeel en fructose. Die leiden tot geoxideerde cholesterol of oxycholesterol en zijn verantwoordelijk voor de plaquevorming in de bloedvaatwand.
Nu dit eenmaal duidelijk is geworden, kunnen we ons de vraag stellen ‘Kan je cholesterol ook te laag zijn?’ Biochemisch gezien is cholesterol een noodzakelijke bouwstof voor o.a. de opbouw van celmembranen (98.000 km in totaal), vitamine D, co-enzym Q10, squaleen en de geslachtshormonen. Ook is het van vitaal belang voor ons brein en zenuwstelsel.

In januari 2018 werd een humane studie gepubliceerd in het tijdschrift BMC Psychiatry waaruit bleek dat hypocholesterolemie (totale serumcholesterolconcentratie < 150 mg/dl) een negatieve invloed heeft op de organisatie en functie van de 5-HT1A serotonine receptor. Hierdoor wordt een tekort aan cholesterol in verband gebracht met toenemende depressie en zelfdoding.² Ook het spontaan optreden van hersenbloedingen neemt toe bij een totale cholesterolwaarde die lager ligt dan 160 mg/dl.³

Reductie in de cholesterolaanvoer via voeding stimuleert het lichaam om zelf meer cholesterol aan te maken. De lichaamseigen biosynthese, goed voor zo’n 85% van de totale cholesterolomzet, is een complex proces. Het omvat meer dan 20 stappen, gekatalyseerd door verschillende enzymen, zoals de 3-hydroxy-3-methylglutaryl-CoA reductase (HMGCR), die meteen ook het doelwit werd van statines.^4,5

Het gaat om een zelfregulerend proces waarbij ons lichaam zelf voor de nodige feedback zorgt via prostaglandine 1 (Dr David Horrobin). Voldoende gamma-linoleenzuur, alsook de cofactoren zink, magnesium, vitamine B3, B6 en C houden de cholesterolbiosynthese in balans.⁶
Hypocholesterolemie kan genetisch bepaald zijn, doch we dienen in de praktijk ook oog te hebben voor epigenetische factoren zoals langdurig statinegebruik, ondervoeding, malabsorptie (bijv. coeliakie), een leverziekte of hypothyrodie (hypothyroïdie) die een cholesterolverlagend effect met zich kunnen meebrengen.⁷

Vanuit orthomoleculair perspectief is het dus belangrijk om het cholesterolniveau bij elke patiënt/cliënt in balans te houden. In de eerste plaats door een correct diagnostisch kader te scheppen, waarbij naast cholesterol, triglyceriden, HDL en LDL, ook een aantal biomarkers in het bloed worden bepaald. Het gaat dan om homocysteïne, lipoproteïne(a), LDL-OX, vitamine C, malonaldehyde en apolipoproteïne B. Hierdoor kan op een correcte manier de oorzaak van het verstoord cholesterolmetabolisme achterhaald worden. In de tweede plaats dient het lichaam voorzien te worden van de nodige micronutriënten.
Belangrijk is ook een synergetisch antioxidantencomplex (vitamine A, E, selenium, Q10) dat bijdraagt tot het onder controle houden van risicofactoren zoals oxycholesterol en malonaldehyde. Daarnaast is gebufferde vitamine C zeer geschikt als cardiovasculaire preventie. Het verstevigt de arteriële vaatwand en fungeert als prostaglandine-1 cofactor.

Tot slot wordt ook een dagelijks hoog gedoseerd vitamine B complex sterk aangeraden. Naast het goed gedocumenteerde cholesterolverlagende effect van vitamine B3 (niacine) en vitamine B12 (methylcobalamine), heeft men nu ook bewijzen dat pantethine, de actieve vorm van panthoteenzuur of vitamine B5, met succes kan worden ingezet ter vervanging van Zocor en Crestor, door een inname van minimaal 600 mg per dag.^8,9

1. Blog – Follow the money – Reporter Daan de Wit – 21 maart 2016 Interview: “Cardiologen vertellen hoe de cholesterolmythe vaste voet aan de grond kreeg.” met Dr. Hulgenholtz.
2. Segoviano-Mendoza M., Cárdenas-de la Cruz M. Hypocholesterolemia is an independent risk factor for depression disorder and suicide attempt in Northern Mexican population. BMC Psychiatry. 2018;18:7. Published online 2018 Jan 15.
3. Chung Y. Hsu in Graduate Institute of Clinical Medical Science, China Medical University Low cholesterol level associated with severity and outcome of spontaneous intracerebral haemorrhage. Published: 2017April 19.
4. ASBMB – Journal news – A deeper look to cholesterol synthesis by Swathi Parasuraman
5. The Weston Price Foundation – Cholesterol: Friend or Foe? (2008) - Natasha Campbell-Mcbride
6. Kundoc - The regulation of prostaglandin e1 formation: a candidate for one of the fundamental mechanisms involved in the actions of vitamin c.
7. Ness GC Thyroid hormone. Basis for its hypocholesterolemic effect. J Fla Med Assoc. 1991 Jun;78(6):383-5.
8. University Health News Daily – Jami Cooley, rn, cnwc aug 30, 2018 Leesartikel: “Lower Cholesterol Naturally with B Vitamins”
9. Evans et al Pantethine, a derivative of vitamin B5, favorably alters total, LDL and non-HDL cholesterol in low to moderate cardiovascular risk subjects eligible for statin therapy: a triple-blinded placebo and diet-controlled investigation Vasc Health Risk Manag. 2014; 10: 89–100. Published online 2014 Feb 27.