Myo-inositol bij depressie en angst
25 May, 2021
Door: Angélique De Beule
Myo-inositol of cis‐1,2,3,5‐trans‐4,6‐cyclohexanehexol is één van de meest voorkomende inositol-isomeren in de natuur. Het heeft een krachtig antidepressief effect. In dieren is het aanwezig in de vorm van fosfatidylinositol, terwijl het in groenten, zaden, zemelen en peulvruchten de belangrijkste bron is van fosfor in de vorm van fytinezuur (inositol-P6).1
Daarnaast bezit de mens het eigen vermogen om zo’n een tot vier gram myo-inositol per dag te synthetiseren. Grote inositol-concentraties worden gemeten ter hoogte van de nieren, testis, milt, lever, hypofyse en de hersenen. De biosynthese vindt plaats in het endoplasmatisch reticulum van de weefselcellen, uitgaande van D-glucose-fosfaat. Bij voldoende aanwezigheid van nicotinamide (NAD+) en een defosforylatie-reactie kan het worden omgezet tot myo-inositol. Hyperglycemie, het ontbreken van cofactoren zoals vitamine B3 en natrium, alsook verhoogde nierexcretie kunnen leiden tot myo-inositol-deficiënties.1,2
Als secundaire boodschapper speelt myo-inositol een cruciale rol in de neuroplasticiteit, maar ook voor de effectiviteit van belangrijke neurotransmitters zoals dopamine en serotonine. Te lage inositol-concentraties kunnen dus ernstige gevolgen hebben voor het brein-zenuwnetwerk met een verhoogd risico op spina bifida tijdens de zwangerschap, depressie, paniekaanvallen, obsessief-compulsief gedrag, boulimia nervosa en neurodegeneratieve aandoeningen zoals alzheimer en parkinson.1-4
Myo-inositol heeft een krachtig antidepressief effect omdat het als secundaire boodschapper - via het intracellulair fosfatidylcascade systeem - de communicatie tussen de serotonine-receptoren verbetert. Het kan dus veilig worden ingezet bij mensen met angst, paniekaanvallen en depressie. Diverse dubbelblind gecontroleerde studies spreken van drie dagdosissen van telkens vier gram inositol – twaalf gram in totaal - en dit gedurende minstens drie maanden. Weinig tot geen bijwerkingen worden gemeld; wel kunnen er verhoogde stemmingswisselingen optreden bij mensen met bipolaire spectrumstoornis of psychose.4,5
Dr. Janet Wozniak, een internationaal befaamde Amerikaanse kinderartsen gespecialiseerd in bipolaire stoornis, publiceerde met haar team in 2020 de eerste resultaten van een gerandomiseerde dubbelblind gecontroleerde klinische studie naar de inzet van omega 3-vetzuren in combinatie met inositol. Kinderen met een bipolair spectrumstoornis - leeftijd tussen 5 à 12 jaar - kregen gedurende twaalf weken dagelijks 3000 mg visolie (325 mg EPA en 225 mg DHA/ g visolie) en 2000 mg inositol. Met deze synergetische combinatie zagen de pediaters een depressie verlichtend effect van liefst vijftig procent!6
Daarnaast wordt de mentale gezondheid ook sterk beïnvloed door de slaapkwaliteit. Slaapproblemen komen dan ook meer voor bij mensen met angst- en depressieve gevoelens. Met behulp van MRSI heeft men kunnen aantonen dat er een correlatie bestaat tussen lage myo-inositolconcentraties enerzijds en verstoorde slaap- en/of depressiesymptomen anderzijds. Doordat myo-inositol de signalisatie van zowel de GABA - als serotoninerge receptoren versterkt, doorprikt het zowel de depressie als de slaapproblemen. Duizend tot tweeduizend mg myo-inositolpoeder per dag kan voor een betere slaaphygiëne en tegelijk ook mentale ondersteuning zorgen.7,8
We kunnen dus concluderen dat inositol een onmisbaar nutriënt is voor het brein. In de psychiatrie wordt evenwel vaak medicatie ingezet op basis van lithium. Deze medicatie bewerkstelligt een drastische verlaging van de intracellulaire inositol-concentratie. Lithium blokkeert namelijk de laatste defosforylatie-stap in het biosyntheseproces, waardoor de recyclering van myo-inositol spaak loopt. In dergelijke situaties is het dus aan te raden om extra inositol in te zetten en dus grotere neuro-psychologische disbalansen te voorkomen9,10
Bronvermelding:
1. Vazquez-Levin M, et al. Myo‐inositol in health and disease: its impact on semen parameters and male fertility. Andrology 21 October 2019.
2. Dinicola S et al. Nutritional and acquired deficiencies in Inositol bioavailability. Correlations with metabolic disorders. Int J Mol Sci 2017 18 pii E2187.
3. Campaña H et al. Association between a Maternal History of Miscarriages and Birth Defects. Birth defects Research 2017 Volume 109 Issue 9.
4. Palatnik A et al. Double-blind, controlled, crossover trial of inositol versus fluvoxamine for the treatment of panic disorder. J Clin Psychopharmacol 2001 Jun;21(3):335-9.
5. Levine J. Controlled trials of inositol in psychiatry. Eur Neuropsychopharmacol. 1997 May;7(2):147-55.
6. Wozniak J. et al. A randomized clinical trial of high eicosapentaenoic acid omega-3 fatty acids and inositol as monotherapy and in combination in the treatment of pediatric bipolar spectrum disorders: a pilot study. J Clin Psychiatry . 2015 Nov;76(11):1548-55.
7. Moore C. et al. Choline, myo-inositol and mood in bipolar disorder: a proton magnetic resonance spectroscopic imaging study of the anterior cingulate cortex. Bipolar Disord 2000 Sep;2(3 Pt 2):207-16.
8. Sepideh Mashayekh-Amiri et al. The impact of myo-inositol supplementation on sleep quality in pregnant women: a randomized, double-blind, placebo-controlled study. J Matern Fetal Neonatal Med . 2020 Sep 15;1-9.
9. Harwood A. et al. Lithium and bipolar mood disorder: the inositol-depletion hypothesis revisited. Molecular Psychiatry volume 10, pages 117–126(2005).
10. Eden Evins E. et al. Inositol augmentation of lithium or valproate for bipolar depression. Bipolar Disord . 2006 Apr;8(2):168-74.