Ouderdoms-maculadegeneratie

03 Dec, 2020

Door Angélique De Beule

Bijna één op de vijf 65-plussers krijgt te maken met leeftijdsgebonden of ouderdoms-maculadegeneratie (AMD). Een oogziekte waarbij het achterliggende centrale gedeelte van het netvlies – de macula lutea of gele vlek – wordt aangetast. Wanneer die beschadigd raakt, gaat het scherp zien achteruit en kan het zelfs leiden tot blindheid.

De achteruitgang kan zich manifesteren in twee vormen. Bij de langzame – droge – vorm, wordt het verlies aan gezichtsscherpte veroorzaakt door de vorming van witte vlekjes onder het netvlies – de zogenaamde drusen, stukjes dode cellen – en opstapeling van lipofuscine. Een proces dat in de hand wordt gewerkt door de vorming van advanced glycation end products (AGEs) en lipideperoxidatie (ALEs), maar als zodanig ook het gevolg is van een spaak lopend opruimingsproces, namelijk autofagie. De natte vorm daarentegen verloopt snel en is het gevolg van ontstekingsreacties en abnormale bloedvatenvorming onder het netvlies.¹

De nummer één oorzaak van oogaandoeningen zoals netvliesdegeneratie is een tekort aan retinale energie. Het oognetvlies is namelijk een van de meest energie ‘vretende’ organen. Kortom het voldoende kunnen produceren van cellulaire energie in de mitochondriale centrales is van cruciaal belang willen we het zicht scherp kunnen houden. Het netvlies doet hiervoor beroep op retinalipiden zoals DHA, alsook verzadigde vetzuren en fosfolipiden waaronder fosfatidylcholine. Ze spelen een belangrijke rol in het fototransductieproces, retinale ATP-aanmaak, ondersteuning van de oogzenuw en calcium-homeostase. Zevenhonderd milligram DHA-inname per dag gedurende een minimum van zes maanden zorgde voor een netvliesstabilisatie. Voor een efficiënt vetzuurtransport alsook optimale mitochondriale energiestroom, doet men er goed aan om de omega 3-vetzuren te combineren met tweehonderd milligram acetyl-L-carnitine en twintig milligram co-enzym Q10. Biochemisch gezien is ook alfa-liponzuur een slimme zet, het voorkomt zowel AGEs- en ALEs-vorming alsook boost het de ATP-productie.^1-3

Naast cofactoren vraagt dit proces voldoende zuurstofaanvoer en een optimale bescherming tegen oxidatieve stress. Het netvlies én de oogzenuw zijn heel gevoelig voor vrije-radicaal-bombardementen, veroorzaakt door onder meer uv-straling, roken, luchtvervuiling en hoge bloeddruk.

Oogzuurstofradicalen kunnen volgens recente klinische studies gemeten worden via de geoxideerde flavoproteïne-fluorescentie-meetmethode. De groene hoeveelheid autofluorescentie is een maat voor de mitochondriale netvlies dysfunctie.⁴ Ofwel: de achteruitgang van ons zicht kan worden voorkomen wanneer de ogen dagelijks worden voorzien van de nodige oogantioxidanten zoals luteïne en zeaxanthine. Een optimale dosis – waarbij de kans op maculaire degeneratie met vijfenzestig procent kan worden verminderd – is dertig milligram luteïne en vierduizend microgram zeaxanthine.

Ondertussen zijn er studies die aantonen dat ook met twintig milligram saffraan het centrale gezichtsvermogen preventief kan worden beschermd, dit dankzij de actieve stoffen crocine en safranal die net als luteïne en zeaxanthine behoren tot de groep van de carotenoïden. Ook de vitamines A, C, E en de mineralen selenium en zink kunnen het netvlies wapenen tegen oxidatieve stress.^5-7

Aanvullend is het belangrijk om de ogen de nodige rust en ontspanning te geven. De Batesmethode, is een oude maar zeer doeltreffende methode om het gezichtsvermogen te verbeteren via correcte kijkgewoontes zoals palmeren, waarbij de dagelijkse relaxerende oogoefeningen zorgen voor een goede bloedcirculatie en zuurstoftoevoer ter hoogte van het oog.⁸

www.biok.center
www.bateseyeexercises.com/basicinformation.php

1. Hernández-Zimbrón L et al. Age-Related Macular Degeneration: New Paradigms for Treatment and Management of AMD. Oxidative Medicine and Cellular Longevity Volume 2018
2. Querques G et al. Nutritional AMD treatment phase I (NAT-1): feasibility of oral DHA supplementation in age-related macular degeneration. Eur J Ophthalmol 2009;19:100-106
3. Feher J, Kovacs B, Kovacs I, Schvoller M, Papale A, Balacco Gabrieli C. Improvement of visual functions and fundus alterations in early age-related macular degeneration treated with a combination of acetyl-L-carnitine, n-3 fatty acids, and coenzyme Q10. Ophthalmologica. 2005 May-Jun;219(3):154-66.
4. Raimondi R et al. Mitochondrial Retinal Imaging – What Do We Know So Far? Ophthalmic Clinical trials 2019
5. Hock Eng Khoo et al. Nutrients for Prevention of Macular Degeneration and Eye-Related Diseases. Antioxidants (Basel). 2019 Apr; 8(4): 85.
6. Piccardi M et al. A Longitudinal Follow-Up Study of Saffron Supplementation in Early Age-Related Macular Degeneration: Sustained Benefits to Central Retinal Function. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine 2012.
7. Tan,J, Wang J et al. Dietary Antioxidants and the Long-term Incidence of Age-Related Macular Degeneration: The Blue Mountains Eye Study. Ophthalmology, February 2008, Volume 115, Issue 2, Pages 334-341
8. Bates W. Perfect sight without glasses. (2013) Central Fixation Publishing Co. EAN: 9781490455310