Spraakverwarring

09 Apr, 2018

Door: Anna Kruyswijk – van der Heijden

Biologisch en vegetarisch gaan niet vanzelfsprekend samen, heb ik gemerkt. Zelfs vegetariërs die meer plantaardig voedsel propageren, hopen, door niet te spreken over productiemethoden en inhoudsstoffen, de massa mee te krijgen. De vraag is of dit niet een gemiste kans is. Want een snelgroeiend aantal mensen verdiept zich hier momenteel juist wel in, zoals de implicaties van het gebruik van pesticiden, hormonen, antibiotica en gentechnologie, en kiest daarom – naast meer plantaardig – bewust ook voor biologisch voedsel (rekening houdend met milieu, dier en mens; zonder gebruik van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen). Door zaken niet helder te benoemen liggen echter uitholling van woorden en spraakverwarring op de loer.

Het woord biologisch heeft het Griekse woord bios in zich, dat leven betekent. Een van de eerste namen die hiermee opdook in de geneeskunde was het woord anti-biotica, dat dus tegen het leven betekent, in dit geval van bacteriën. Met de betekenis van ‘leven’ in zijn achterhoofd heeft Rudolf Steiner begin twintigste eeuw de biologisch-dynamische landbouw ontwikkeld, die vanuit een holistische visie kiest voor een gesloten systeem van akkerbouw en veeteelt, zonder gebruik van kunstmest en andere onnatuurlijke stoffen en methoden.

Eind vijftiger jaren kwam de bio-industrie op, en dat betekent ‘de productie van dierlijke producten op de meest efficiënte manier’. De bio-industrie gaat voorbij aan hoe het in de natuur (vanzelf) gaat. In de praktijk zien we dan zeer intensieve veeteelt ontstaan met een grote dichtheid aan (pluim)vee, en verregaande mechanisering en automatisering. Voor het publiek is de benaming bio-industrie er een die verwarrend is.

1. Lanphier E. et al. Don’t edit the human germ line. Nature 2015;519,410–411
2. Mae-Wan Ho. CRISPR too fast for comfort. Science-in-Society 2016
3. Séralini EG. et al. Republished study: long-term toxicity of a Roundup herbicide and a Roundup tolerant genetically modified maize. Env Sci Europe 2014;26:14
4. Poirier F. et al. Proteomic analysis of the soil filamentous fungus Aspergillus nidulans exposed to a Roundup formulation at a dose causing no macroscopic effect: a functional study. Environ Sci Pollut Res Int. 2017 Sep 23.
5. Silva V. et al. Distribution of glyphosate and aminomethylphosphonic acid (AMPA) in agricultural topsoils of the European Union. Sci Total Environ 2017,
6. Hilbeck A. et al. No scientific consensus on GMO safety. Environm Sci Europe 2015; 27:4
7. Krimsky S. An illusory consensus behind GMO health assessment. Science, technology & human values 2015;1-32