Zwavel

11 Apr, 2019

Door: Angélique De Beule

Zwavel is het zevende meest voorkomende mineraal in ons lichaam; het wordt voornamelijk ingenomen in de vorm van methionine. Dierlijke voeding zoals eieren, rauwe melk, vlees en vis zijn rijk aan dit essentiële aminozuur. In mindere mate is het terug te vinden in plantaardige bronnen zoals tarwe, rijst en peulvruchten.

Naast het ontgiften van de lever, vervult zwavel ook een anabole functie en is het onmisbaar bij de opbouw van onder meer haar, huid, bot- en bindweefsel. Een methionine-arm voedingspatroon (TSAA* < 13 mg/kg lichaamsgewicht/dag volgens WHO) bij bijvoorbeeld veganisten kan dan ook catastrofale gevolgen hebben voor lichaam en geest. Verlies van spiermassa en immuniteit enerzijds alsook toenemende toxische belasting anderzijds kunnen aan de basis komen te liggen van een versneld degeneratief ziekteproces.¹

Hoewel zwavel onontbeerlijk is voor het lichaam, kan het voor sommige van onze patiënten/cliënten een vijand zijn! Wetenschappelijke onderzoeken tonen aan dat de productie van zwavelgas (H₂S) bij mensen met bacteriële overgroei ter hoogte van de dunne darm (SIBO), alsook de inflammatoire reactie bij colitis ulcerosa, getemperd kunnen worden met een laag-zwaveldieet.^2,3

Allereerst schrap je als orthomoleculaire nutritionist bij zwaveltoxiciteit of bij zwavelovergevoeligheid alle industriële voedingsproducten waar sulfieten als bewaarmiddel (E220 – E228) aan zijn toegevoegd, zoals wijn, gedroogde vruchten, voeding opgelegd in azijn (zure uitjes), diepvries aardappelen en conserven. Daarnaast maak je samen met de patiënt een selectie van vruchten en groenten die zwavelarm zijn: verse appelen, pruimen, peren en vers uitheems fruit (kiwi, mango, vijgen), zoete aardappel, butternut, wortelen, komkommer en kruiden zoals peterselie, tijm en basilicum. Van de noten zijn cashew, macadamia en pistache het veiligst.⁴ Met andere woorden: een tijdelijk veganistisch (ook zonder eieren en vis!) voedingspatroon waarbij tevens brood, gebak, geraffineerde suikers, gistextract en alcohol het best worden vermeden.

Voedingssupplementen zoals MSM, SAM, taurine, glutathion – alle rijk aan zwavel – kunnen soms voor extra gezondheidsklachten zorgen zoals jeuk, misselijkheid, duizeligheid, diarree en ademhalingsproblemen. Bij zulke symptomen moet de professional alert zijn op zwavelovergevoeligheid.

Naast het microbioom kunnen ook epigenetische mutaties een rol spelen bij de ontwikkeling van zwaveltoxiciteit in het lichaam. Het enzym cystathionine-beta-synthase (CBS) is verantwoordelijk voor de omzetting van homocysteïne naar cysteïne, mits er voldoende vitamine B6 (pyridoxaal-5-fosfaat) aanwezig is. Bij een cystathionine-bèta-synthasedeficiëntie (CBS-mutatie) met verlaagde activiteit kan er geen cysteïne gevormd worden en ontstaat een accumulatie van homocysteïne (= homocystinurie) en cystathionine. Dat kan al op vroege leeftijd leiden tot beschadiging van het cardiovasculair systeem.

Daarnaast is er een CBS-mutatievariant met versnelde reactie, waarbij het homocysteïne juist extreem laag is (<6), het kopergehalte hoog en het lichaam te kampen heeft met taurine- en ammoniakopstapeling. Aansluitend stelt men vast dat het BH4-enzym, dat instaat voor de aanmaak van onder meer serotonine, dopamine, schildklierhormonen en melanine, uitgeput raakt in zijn poging om ammoniak in het lichaam te neutraliseren. BH4-uitputting kan vervolgens leiden tot problemen zoals allergie (mastceldegranulatie), stemmingswisselingen, vitiligo (verstoorde huidpigmentatie) en hypothyrodie (hypothyreoïdie).⁵

Tot slot twee nutriënten die therapeutisch ingezet kunnen worden bij een sulfiet-ammoniakopstapeling. Ten eerste molybdeen, welk als cofactor fungeert voor het enzym sulfietoxidase, dat instaat voor de neutralisatie van sulfieten tot sulfaat.⁶ Ten tweede L-carnitine; een hoeveelheid van 4 gram per dag wordt met succes ingezet bij patiënten met hepatische encefalopathie. Klinische onderzoeken tonen aan dat L-carnitine de accumulatie van ammoniak en glutamaat in het brein verhindert alsook mitochondriale dysfunctie bij dergelijke patiënten helpt voorkomen.^7,8

* TSAA: Total Sulfur Amino Acid Requirement: meten van methionine in de afwezigheid van cysteïne.

www.biok.center

Bronvermelding:

1. Ingenbleek Y, Kimura H. Nutritional essentiality of sulfur in health and disease. Nutr Rev. 2013 Jul;71(7):413-32.
2. Online-artikel Sept. 2018: ‘Colon gas & flatus prevention’ - Gastro-enteroloog dr. Jackson Siegelbaum
3. H Tilg and A Kaser. Diet and relapsing ulcerative colitis: take off the meat? Gut. 2004 Oct; 53(10): 1399–1401 -
4. The Composition of Foods by A.A. Paul and D.A.T. Southgate (U.K.), and Tables of Composition of Australian Foods by S. Thomas and M. Corden. 
5. Weblog: A CBS-mutation could be causing your health problems – dr. Lam 
6. Justine Bold. Considerations for the diagnosis and management of sulphite sensitivity Gastroenterol Hepatol Bed Bench. 2012 Winter; 5(1): 3–6.
7. Marta Llansola, Slaven Erceg, Mariluz Hernández-Viadel, Vicente Felipo Prevention of Ammonia and Glutamate Neurotoxicity by Carnitine. Molecular Mechanisms Metabolic Brain disease - December 2002, Volume 17, Issue 4, pp 389–397
8. Mariano Malaguarnera, Giovanni Pistone, Rampello Elvira, Carmelo Leotta, Linda Scarpello, and Rampello Liborio Effects of L-carnitine in patients with hepatic encephalopathy World J Gastroenterol. 2005 Dec 7; 11(45): 7197–7202. Published online 2005 Dec 7.