De combinatie van Tamoxifen met kruiden

13 Jun, 2019

Door: Han Siem

In onze praktijk krijgen we regelmatig de vraag of Tamoxifen veilig is te combineren met diverse soorten kruiden. Het antwoord is complex, waarbij we het gunstige effect van suppletie moeten afwegen tegen potentiele klinisch relevante interacties met dit geneesmiddel. Indien de Tamoxifen-spiegel door de kruiden wijzigt dan kan dit leiden tot het ontstaan van bijwerkingen of het afnemen van de werkzaamheid van het middel. Om te begrijpen hoe kruiden kunnen interacteren met Tamoxifen zal ik eerst de metabolisering van Tamoxifen uitleggen en vervolgens hoe kruiden hiermee kunnen interacteren.

Tamoxifen is een niet-steroid trifenylethyleenderivaat met een anti-oestrogene werking op mammaweefsel door verhindering van de binding van natuurlijk oestrogeen aan de oestrogeenreceptor. De affiniteit van natuurlijke oestrogenen voor de oestrogeenreceptor is veel groter dan die van Tamoxifen. Het werkingsmechanisme van Tamoxifen berust op de vermindering van oestrogene stimulatie door concurrerende binding aan de oestrogeenreceptor. De officiële bijsluiter van Tamoxifen ontraadt de combinatie met oestrogenen in verband met verhindering van het therapeutische effect. Tamoxifen wordt gemetaboliseerd in de lever via het leverenzym CYP3A4 tot de actieve metabolieten N-demethyltamoxifen en 4-OH-tamoxifen; deze worden via CYP2D6 verder omgezet in de actieve metaboliet endoxifen. De affiniteit van de actieve metabolieten 4-OH-tamoxifen en endoxifen is echter vele malen groter dan van tamoxifen zelf. Stoffen die een invloed hebben op CYP3A4 en vooral op CYP2D6 kunnen dus invloed uitoefenen op het ontstaan van de actieve metabolieten. Indien deze CYP-enzymen worden geremd zal er minder van de actieve metabolieten worden gevormd en zal de farmacodynamische werking van Tamoxifen dus afnemen. Bij een CYP2D6-polymorfisme, de poor-metabolizers, kan er sprake zijn van een verminderde respons.¹

Dat kruiden en nutriënten een gunstige invloed kunnen hebben bij de behandeling van mammacarcinoom is veel beschreven in de literatuur. Dat is ook de reden waarom veel patiënten met borstkanker ervoor kiezen om hun reguliere medicatie aan te vullen met supplementen. Hierbij dient er echter rekening te worden gehouden dat het therapeutische effect van tamoxifen niet ongunstig wordt beïnvloed.

www.devitamineapotheek.nl

Lees het gehele artikel vanaf pagina 10 in OrthoFyto 3/19.

Wilt u het hele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50

Bronvermelding:

1. Farmacotherapeutisch Kompas
2. Hussaarts et al. Impact of curcumine on the pharmacokinetics of tamoxifen, Cancers 2019. 11,403,14 febr 2019
3. Bahramsoltani et al. Pharmacokinetic interactions of curcuminoids with conventional drugs. J.Ethnopharmcolol. 2017.209,1-21
4. Juan. P-GP induction by curcumine. J.Bioequivalence Bioavail.2013,5,231-241
5. Hou. Curcuma drugs and curcumin regulate the expression and function of p-gp. Int.J.Pharm.2008,358,224-229
6. Lee. Piperine-mediated drug interactions and formulation strategy for piperine. Expert Opin.Drug Metab. Toxicol. 2018,14,43-57
7. Siem. Curcuma, zien we door de bomen het bos nog wel? Orthofyto, augustus 2017
8. Astin JA, Reilly C, Perkins C, Child WL. Breast cancer patients’ perspectives on and use of complementary and alternative medicine: a study by the Susan G. Komen Breast Cancer Foundation. J Soc Integr Oncol. 2006;4:157-69.
9. Mai Z, Blackburn GL, Zhou JR. Soy phytochemicals synergistically enhance the preventive effect of tamoxifen on the growth of estrogendependent human breast carcinoma in mice. Carcinogenesis. 2007;28:1217-23.
10. Du M, Yang X, Hartman JA, et al. Low-dose dietary genistein negates the therapeutic effect of tamoxifen in athymic nude mice. Carcinogenesis. 2012;33:895-901.
11. Van Duursen MB, Nijmeijer SM, de Morree ES, de Jong PC, van den Berg M. Genistein induces breast cancer-associated aromatase and stimulates estrogen-dependent tumor cell growth in in vitro breast cancer model. Toxicology. 2011;289:67-73.
12. Van Duursen MB, Smeets EE, Nijmeijer SM, van den Berg M. Phytoestrogens in menopausal supplements induce ER-dependent cell proliferation and overcome breast cancer treatment in in vitro breast cancer model. Toxicol Appl Pharmacol. 2013;269:132-40.
13. Guha N, Kwan ML, Quesenberry CP Jr, Weltzien EK, Castillo AL, Caan BJ. Soy isoflavones and risk of cancer recurrence in a cohort of breast cancer survivors: the Life After Cancer Epidemiology study. Breast Cancer Res Treat. 2009 Nov;118(2):395-405.
14. Shu XO, Zheng Y, Cai H, et al. Soy food intake and breast cancer survival. JAMA. 2009;302:2437-43.