Menstruatiepijn
08 Aug, 2024
Door Roseline Kustner
Sluit bij dysmenorroe allereerst endometriose, adenomyose en andere complicaties uit. Eerder verschenen in OrthoFyto bijdragen over endometriose1,2, fytotherapie bij menstruatieklachten3, het oestroboloom4 en zilverkaars5. De artikelen zijn online beschikbaar voor abonnees na inloggen. Onderstaande suggesties zijn passend voor vrouwen met primaire dysmenorroe.
Typen dysmenorroe
Dysmenorroe gaat regelmatig gepaard met (milde) stuwing in het poortadergebied, waardoor de veneuze terugvloed vanuit het kleine bekken en de benen wordt belemmerd. Dit is goed te herkennen aan pijn en een zwaartegevoel in de onderbuik, rug of benen die al enkele dagen tot uren aanwezig zijn vóórdat de bloeding doorbreekt. Andere kenmerken zijn bloedingen die moeizaam of haperend op gang komen, vloeiing met veel stolsels, stukjes en/of draadjes en spataderen en (recidiverende) hemorroïden. Neem goed onderzoek naar de gezondheid en verwerkingssnelheid van de lever daarom altijd mee in je behandeling. Wees bedacht op (beginnende) leververvetting (incidentie 20%!6). Insulineresistentie en chronische stress spelen hierin een centrale rol en hebben een metabole relatie met oestrogeendominantie. Dit type dysmenorroe zie je vaker bij Pitta-types (=vuurtype) en soms ook bij Kapha-types (= water- en aardetype).
Naast een stuwingsbeeld kan ook een primair verminderde doorstroming van de organen van het kleine bekken leiden tot pijn. Dit gaat vaak gepaard met spijsverteringsdeficiënties en vermoeidheid, vooral in vrouwen met een energetisch droge en koude constitutie (Vata-type) die gevoelig zijn voor verkramping en stress. Stimulatie van de doorbloeding van het kleine bekken en ontkramping van de baarmoeder in combinatie met opbouw van de basisenergie en bevordering van de algehele ontspanning staan hier centraal als behandelstrategie.
Kruiden bij menstruatiepijn in een stuwingsbeeld
Mariadistel, Indiase gentiaan en artisjok zijn mooie leverparenchymmiddelen die de leverdoorstroming, portale doorstroming en veneuze terugvloed kunnen helpen normaliseren.7,8,9 Aesculus hippocastanum verbetert de veneuze terugvloed en kan een prachtig adjuvans zijn.9
Kruiden bij menstruatiepijn in een deficiënt beeld
Angelica sinensis/Dong Quai - Chinese engelwortel Adaptogeen voor de vrouwelijke hormoonhuishouding. Verbetert de uteruscirculatie en werkt spasmolytisch en relaxerend op de uterus waardoor stase en congestie worden opgeheven en de hormoonaanmaak wordt bevorderd.8,9 De minimaal tweejarige wortel wordt gebruikt als tinctuur (driemaal 5 ml per dag), poeder (3 tot 15 gram per dag) en gestandaardiseerd extract.8
Achillea millefolium – Duizendblad
Aromatisch bittermiddel met digestieve werking dat de doorbloeding van het kleine bekken versterkt. Duizendblad combineert een breed spasmolytisch effect (uterus, darmen, vaatwanden) met doorbloedingsbevorderende en bloedstelpende effecten. Past prachtig bij dysmenorroe in zowel een stagnatie- als deficiëntiebeeld. De bovengrondse, bloeiende plant wordt het beste gebruikt als thee (driemaal daags een kop), tinctuur (3 x 2 ml) of vloeibaar extract (3 x 1-2 ml).8Viburnum prunifolium – Amerikaanse sneeuwbal
Sneeuwbal heeft een spasmolytisch effect op de baarmoeder en verbetert de doorbloeding van baarmoeder en eierstokken.1 Vermindert congestie van het kleine bekken. Heeft tevens een direct analgetisch effect op de zenuwen in het bekken (onder andere door salicine).8 De bast van de takken wordt het beste als tinctuur gebruikt in een dosering van driemaal 1-3 ml per dag.8 Lijkt qua werking erg op de inheemse Gelderse roos (Viburnum opulus prunifolium), die soms beter verkrijgbaar is.
Castorolie pakking
Klassiek ayurvedisch middel. Warm uitwendig toegepast op de onderbuik dringt castorolie goed door in weefsels, lost obstructies op en opent en ontspant de bloedvaten. Een pakking met castorolie kan worden ingezet om stagnatie van de baarmoeder te doorbreken, de weefsels en bloedvaten in de onderbuik diep te ontspannen en zo de doorstroming te herstellen.10
Bronvermelding:
1. Van der Wal, E. Voeding en endometriose. OrthoFyto 2023;6:22.
2. Havenith, B. Een integrale benadering van endometriose. OrthoFyto 2019;3:22.
3. Dols, M. >a href="https://www.orthofyto.com/fytotherapie-bij-menstruatieklachten" target="_blank">Fytotherapie bij menstruatieklachten. OrthoFyto 2023;6:10.
4. De Beule, A. Oestroboloom en het oestrogeenmetabolisme. Via www.orthofyto.com/oestroboloom-en-het-oestrogeenmetabolisme
5. Siem, H. Zilverkaars is waardevol maar kent nogal wat interacties. OrthoFyto 2023;4:6.
6. Maag Lever Darm Stichting [www.mlds.nl/chronische-ziekten/niet-alcoholische-leververvetting-nafld-nash] opgeroepen d.d. 31-5-2024
7. Hechtman, L. Clinical Naturopathic Medicine. Elsevier, 2019.
8. Verhelst, G. Groot Handboek Geneeskrachtige Planten. BVBA Mannavita, 2006.
9. Mills, S & Bone,K. Principles and Practice of Phytotherapy. Churchill Livingstone, 2000.
10. Drogisterij Van der Pigge [vanderpigge.nl/blog/de-wondere-wereld-van-wonderolie] opgeroepen d.d. 31-5-2024.