Andrographis paniculata

30 Jan, 2018

Door: Fred Blaauw

De Indiase gentiaan (Chuān Xīn Lián) is een struik die voornamelijk groeit in zuidoost China, India, Pakistan, Indonesië, Thailand maar ook in Scandinavië. Andrographis wordt ook wel ‘Indische Echinacea’ genoemd. Van oudsher wordt het als kruid gebruikt bij uiteenlopende luchtweginfecties en het is ingezet bij epidemieën, waaronder de Indiase griepepidemie in 1919, om verspreiding van de ziekte te voorkomen.

De immuunmodulerende werking van Andrographis (Andro) is op basis van klinisch onderzoek goed onderbouwd: de fagocyterende capaciteit van de witte bloedcellen verbetert en de productie van macrofagen en antilichamen wordt ook gestimuleerd. Daarnaast is een antipyretisch en een anti-inflammatoir effect vastgesteld. De werking heeft als aangrijpingspunt uiteenlopende, vooral acute ontstekingen van de slijmvliezen van de luchtwegen en het maagdarmkanaal. Andro is volgens een recente systematische review van 33 studies (n=7175) een veilig fytotherapeuticum bij (respiratoire) infecties; het verlicht en verkort de tijd van symptomen als keelpijn en hoest.¹

De genezing van bijvoorbeeld verkoudheid verloopt sneller en met veel minder klachten ten opzichte van standaardzorg (als antibiotica). Het interferongehalte wordt ook hoger en daardoor neemt de activiteit van het lymfestelsel toe. In dit grootschalige onderzoek was het verschil met placebogebruikers of gebruikers van antibiotica statistisch significant en klinisch relevant, waarbij Andrographis het risico van verkoudheid met een factor twee verminderde, in vergelijking met placebogebruikers of gebruikers van antibiotica.¹

<strong (herba, folia) bevat als belangrijkste werkzame stoffen de andrographoliden en secundair glucosiden, diterpene dimeren en flavonoïden. De halfwaardetijd van met name de andrographoliden is kort, waardoor het bij therapeutische toepassing (tijdelijk) iedere vijf tot zes uur dient te worden ingenomen (1-3x daags 25-75 druppels of 1-2 capsules).
Het geheel aan werkzame inhoudsstoffen smaakt erg bitter en veroorzaakt daardoor een toename van de eetlust; de kruiderij (bovengrondse delen en de ondergrondse stengels) valt onder de amara, stomachica, digestiva en carminativa.
De kruiderij wordt ook veel ingezet bij leverinsufficiëntie en virale hepatitis. Andro wordt overigens binnen de oeroude ayurvedische geneeskunde in bijna alle receptuur en formules voor de behandeling van leverafwijkingen gevonden. Ook bij uiteenlopende (secundaire) gastro-intestinale klachten worden goede resultaten gemeld.

1. Hu XY, Wu RH, Logue M, Blondel C, Lai LYW, Stuart B, Flower A, Fei YT, Moore M, Shepherd J, Liu JP, Lewith G. Andrographis paniculata (Chuān Xīn Lián) for symptomatic relief of acute respiratory tract infections in adults and children: A systematic review and meta-analysis. PLoS One.2017 Aug. 4;12(8):e0181780.
2. Mittal SPK, Khole S, Jagadish N, Ghosh D, Gadgil V, Sinkar V, Ghaskadbi SS. Andrographolide protects liver cells from H2O2 induced cell death by upregulation of Nrf-2/HO-1 mediated via adenosine A2a receptor signalling. Biochim Biophys Acta. 2016 Nov;1860(11 Pt A):2377-2390.
3. Abdulaziz Bardi D, Halabi MF, Hassandarvish P, Rouhollahi E, Paydar M, Moghadamtousi SZ, Al-Wajeeh NS, Ablat A, Abdullah NA, Abdulla MA. Andrographis paniculata leaf extract prevents thioacetamide-induced liver cirrhosis in rats. PLoS One. 2014 Oct 3;9(10):e109424.
4. Shi L, Zhang G, Zheng Z, Lu B, Ji L. Andrographolide reduced VEGFA expression in hepatoma cancer cells by inactivating HIF-1α: The involvement of JNK and MTA1/HDCA. Chem Biol Interact. 2017 Aug 1;273:228-236.
5. Kandanur SGS, Nanduri S, Golakoti NR. Synthesis and biological evaluation of new C-12(α/β)-(N-) sulfamoyl-phenylamino-14-deoxy-andrographolide derivatives as potent anti-cancer agents. Bioorg Med Chem Lett. 2017 Jul 1;27(13):2854-2862.
6. Wiart, C., Kumar, K., et al. Antiviral properties of ent-labdene diterpenes of Andrographis paniculata nees, inhibitors of herpes simplex virus type 1. Phytother Res. 2005 Dec;19(12):1069-70.
7. Carlo Calabrese, Sheryl H. Berman, John G. Babish, Xinfang Ma, Lynne Shinto, Melissa Dorr, Kameron Wells, Cynthia A. Wenner and Leanna J. Standish. A Phase I Trial of Andrographolide in HIV Positive Patients and Normal Volunteers. Bastyr University Research Institute, Bastyr University, Washington, USA, Paracelsian, Inc., Cornell Technology Park, New York, USA.
8. Liu J, Sun B, Zhao X, Xing J, Gao Y, Chang W, Ji J, Zheng H, Cui C, Ji A, Lou H. Discovery of Potent Orally Active Protease-Activated Receptor 1 (PAR1) Antagonists Based on Andrographolide. J Med Chem. 2017 Aug 24;60(16):7166-7185.