Essentiële oliën bij astma bronchiale
14 Jun, 2023
Door: Margot Lodewijk
In Nederland hebben bijna 600.000 mensen last van astma, waaronder 80.000 kinderen. Bij astma kan er sprake zijn van kortademigheid, druk op de borst, een piepende ademhaling en overmatig hoesten. Klachten treden aanvalsgewijs op en kunnen kort en lang duren. Medicatie biedt soelaas, maar gaat ook gepaard met bijwerkingen. Essentiële oliën kunnen een gunstig effect hebben op astma. In een artikel uit het Journal of Ethnopharmacology1 zijn de traditionele toepassingen en farmacologische werkingsmechanismen van diverse essentiële oliën in kaart gebracht.
Recent wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat essentiële oliën vaak anti-inflammatoire, antioxidant, antibacteriële en antivirale eigenschappen hebben, die ondermeer kunnen helpen bij de behandeling van astma.1 In het boek Aromatherapie voor de luchtwegen van Harmen Rijpkema worden deze gunstige eigenschappen bevestigd. Een citaat uit dit boek: ‘Aromatherapie is een goede natuurlijke aanvullende therapie die de symptomen van astma kan verlichten of de zwaarte van de aanvallen kan verminderen. De nadruk ligt op de ontkrampende en rustgevende werking van oliën’. Rijpkema adviseert: ‘Essentiële oliën zijn goed in te zetten in de perioden tussen de aanvallen. Niet tijdens de aanval. Mensen met astma zouden langzaam en voorzichtig kennis moeten maken met essentiële oliën, zeker als ze nog niet bekend zijn met natuurlijke geuren. Belangrijk is om te starten met lage doseringen (maximaal 5 druppels in een diffuser).’2
Bij astma gaat het om een chronische luchtweginfectie, die wordt gekarakteriseerd door een verhoogd aantal ontstekingscellen, overmatige secretie van mucus en T-cel activatie. Belangrijke oorzaken van luchtweginflammatie bij astma zijn een shift in de Th1/Th2-balans en oxidatieve stress in de cellen. Ook is de secretie van IL-17 door Th17-cellen een belangrijke reden voor astma. Dit stimuleert het aantrekken van neutrofielen naar de longen, verergert de inflammatoire respons, verstoort de balans tussen Treg/Th17 en vermindert het anti-inflammatoire effect van Treg-cellen.
Essentiële oliën en hun actieve bestanddelen spelen een rol in de balans tussen Th1/Th2 en Treg/Th17, in de regulatie van pro-inflammatoire factoren, remmen de accumulatie van inflammatoire cellen, hebben een antioxidantwerking en stimuleren luchtwegverwijding.3 Van meer dan tien monomeren uit essentiële oliën is aangetoond dat ze de op eosinofiele- en neutrofiele gebaseerde inflammatie bij astma kunnen remmen. We lichten interessante stoffen en werkingsmechanismen van een aantal essentiële oliën toe.
Lees het gehele artikel vanaf pagina 38 in OrthoFyto 3/23.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Jia Li a, Wu Chen a, Huimin Liu b, Hong Liu a, Sirui Xiang a, Fengming You a, Yifang Jiang a, Junzhi Lina, Dingkun Zhangb, Chuan Zhenga. Pharmacologic effects approach of essential oils and their components on respiratory diseases. Journal of Ethnopharmacology 304 (2023) 115962.
2. Drs. H. Rijpkema, Aromatherapie voor de luchtwegen, Sango Breda, 9789083316802 Pag 31 – 36, incl lijst van aanbevolen essentiële oliën, praktische adviezen en recepten.
3. Gandhi, G.R., Vasconcelos, A.B.S., Haran, G.H., Calisto, V., Jothi, G., Quintans, J.S.S., Cuevas, L.E., Narain, N., Júnior, L.J.Q., Cipolotti, R., Gurgel, R.Q., 2020. Essential oils and its bioactive compounds modulating cytokines: a systematic review on anti- asthmatic and immunomodulatory properties. Phytomedicine 73, 152854.
4. Juergens, U.R., Dethlefsen, U., Steinkamp, G., Gillissen, A., Repges, R., Vetter, H., 2003. Anti-inflammatory activity of 1.8-cineol (eucalyptol) in bronchial asthma: a double- blind placebo-controlled trial. Respir. Med. 97, 250–256.
5. Worth, H., Dethlefsen, U., 2012. Patients with asthma benefit from concomitant therapy with cineole: a placebo-controlled, double-blind trial. J. Asthma 49, 849–853.
6. Tamaoki, J., Chiyotani, A., Sakai, A., Takemura, H., Konno, K., 1995. Effect of menthol vapour on airway hyperresponsiveness in patients with mild asthma. Respir. Med. 89, 503–504.
7. Jalali, S., Boskabady, M.H., Haeri Rohani, A., Eidi, A., 2013. The effect of carvacrol on serum cytokines and endothelin levels of ovalbumin sensitized Guinea-pigs. Iran J Basic Med Sci 16, 615–619.
8. Boskabady, M.H., Jalali, S., 2013. Effect of carvacrol on tracheal responsiveness, inflammatory mediators, total and differential WBC count in blood of sensitized Guinea pigs. Exp. Biol. Med. 238, 200–208.
9. Boskabady, M.H., Jandaghi, P., 2003. Relaxant effects of carvacrol on Guinea pig tracheal chains and its possible mechanisms. Pharmazie 58, 661–663.
10. Tamaoki, J. et al., Short Report Effect of menthol vapour on airway hyperresponsiveness in patients with mild asthma. Respiratory Medicine (1995) 89, 503-504.
11. EL Gazzar, M., EL Mezayen, R., Marecki, J.C., Nicolls, M.R., Canastar, A., Dreskin, S.C., 2006a. Anti-inflammatory effect of thymoquinone in a mouse model of allergic lung inflammation. Int. Immunopharm. 6, 1135–1142.
12. Juergens, L.J., Rack ́e, K., Tuleta, I., Stoeber, M., Juergens, U.R., 2017. Anti-inflammatory effects of 1,8-cineole (eucalyptol) improve glucocorticoid effects in vitro: a novel approach of steroid-sparing add-on therapy for COPD and asthma? Synergy 5, 1–8.
13. Siwen Feng, Gonghao Xu, Yuchen Fu, Qi Ding, and Yuanyuan Shi. Exploring the Mechanism of Bergamot Essential Oil against Asthma Based on Network Pharmacology and Experimental Verification. ACS Omega 2023, 8, 10202−10213.
14. Dosoky, N. S.; Setzer, W. N. Biological Activities and Safety of Citrus spp. Essential Oils. Int. J. Mol. Sci. 2018, 19 (7), 1966.
15. Navarrete, A.; Ávila-Rosas, N.; Majín-León, M.; Balderas- López, J. L.; Alfaro-Romero, A.; Tavares-Carvalho, J. C. Mechanism of action of relaxant effect of Agastache mexicana ssp.mexic ana essential oil in guinea-pig trachea smooth muscle. J. Pharm. Biol. 2017, 55 (1), 96−100.
16. Luc, F. et al., Placebo effects in clinical trials evaluating patients with uncontrolled persistent asthma. Annals of the American Thoracic Society 2019; 16(9): 1124-11.