Fytotherapie voor het chemobrein

06 Dec, 2022

Door Ilse van Bladel

Tot wel 75% van de mensen die chemotherapie ondergaan kan last krijgen van een milde tot matige vorm van chemobrein. Dit complex van cognitieve stoornissen kan een ernstige beperking van de kwaliteit van leven betekenen. Over de etiologie en de pathofysiologie is nog veel onbekend. Wel wordt steeds meer onderzoek gedaan naar fysieke verstoringen die de klachten kunnen verklaren. Dit biedt aanknopingspunten voor reguliere dan wel complementaire therapie. Hier beschrijven we fytotherapeutische interventies.

Chemotherapie is een van de belangrijkste behandelingen bij kanker. De term chemobrein wordt vaak gebruikt om een combinatie van symptomen te beschrijven die kunnen optreden na chemotherapie. Het gaat onder meer om concentratie-, geheugen- en aandachtsproblemen, overprikkeling, een verminderde stressbestendigheid, moeite met schakelen tussen taken en met het vinden van woorden. Wetenschappelijk bezien, is het correcter om de Engelse term ‘chemotherapy-related cognitive impairment’ (CRCI) of het Nederlandse begrip ‘chemotherapie-gerelateerde cognitieve stoornis’ te gebruiken. Andere termen zijn brainfog, chemomist of hersenmist. In dit artikel spreken we verder van CRCI.

In de complementaire geneeskunde en de fytotherapie zijn verschillende therapeutische interventies voor CRCI wetenschappelijk onderzocht. Het Tetranationale Fytotherapie Congres van afgelopen juni 2022 in Zürich ging over ondersteunende en palliatieve geneeskunde. Prof. dr. Matthias Rostock, hoofdarts van het universitaire kankercentrum in Hamburg, schetste daar de behandelmogelijkheden voor CRCI vanuit de fytotherapie. Hier zoomen we verderop in dit artikel nader op in.

De genoemde bijwerkingen van chemotherapie treden op, in milde tot matige vorm, bij ongeveer 75% van de mensen met kanker. Ze komen veel voor bij patiënten met een hematologische kankersoort zoals leukemie, na een hoge dosis chemotherapie met stamceltransplantatie, en bij patiënten met orgaantumoren zoals een borst-, long-, eierstok- of prostaatcarcinoom. Veel kankerpatiënten benoemen hun klachten pas nadat de intensieve chemotherapie is afgerond. Naast cytostatica vormen ook anti-hormonale therapieën en doelgerichte therapieën (targeted therapy) triggers voor CRCI.