Groene thee: hulp bij afvallen
30 Nov, 2021
Door Geert Verhelst
Sommige mensen met overgewicht of obesitas vallen – bijvoorbeeld door genetische opmaak – onvoldoende af ondanks een evenwichtig, caloriebeperkend dieet en genoeg lichaamsbeweging. Als extra hulp wordt gezocht in de plantenwereld kan er een beroep gedaan worden op groene thee, Camellia sinensis. Hier bespreek ik de mechanismen en bewijzen op basis waarvan het drinken van groene thee of de inname van een goed extract kan helpen bij overgewicht.
De wilde voorvaderen van de huidige theeplant groeiden in Zuidoost-Azië. Tegenwoordig bestaan er minstens 350 cultivars die worden verbouwd in de (sub)tropen. De theeplant is een groen blijvende en sterk vertakte struik die gezaagde, donkergroene en leerachtige bladeren draagt en die in cultuur op een hoogte van 80 tot 120 centimeter wordt gesnoeid.
Voor ‘groene thee’ plukt men de jonge scheuten, bestaande uit twee of drie topblaadjes en een ongeopende groeiknop. Die worden – voor een maximaal behoud van antioxidanten – snel na oogst gestoomd, gerold en gedroogd. Nog rijker aan polyfenolen is ‘witte thee’ waarvoor enkel ongeopende knoppen en zeer jonge blaadjes gebruikt worden. In dit artikel hebben we het over groene en witte thee bij overgewicht, niet over de gedeeltelijk geoxideerde oolongthee en de volledig geoxideerde ‘zwarte thee’.
Uit de moderne fytotherapie is groene thee niet meer weg te denken, want op basis van dierstudies, observatiestudies en gecontroleerde studies kan ze ingezet worden in de preventie en aanpak van hart- en vaatziekten, neurodegeneratieve ziekten, kanker, metabool syndroom, diabetes, vroegtijdige ouderdomsverschijnselen, gastro-intestinale ontstekingen, overgewicht en obesitas. Omdat die twee laatste condities een risicofactor vormen voor veel van de ervoor genoemde aandoeningen, is een effectieve hulp daarbij meer dan welkom.
Groene thee heeft een ingewikkelde samenstelling. Voor de werkzaamheid op het lichaamsgewicht zijn vooral de catechines en de methylxanthines belangrijk. Catechines behoren tot de grote familie van de polyfenolen, waarvan de werking als antioxiderend en anti-inflammatoir samengevat kan worden. Zeer waarschijnlijk is de meest werkzame catechine de sterke antioxidant epigallocatechinegallaat (EGCG), terwijl ook epigallocatechine (EGC), gallocatechine (GC), epicatechine (EC) en catechine hun duit in het zakje doen. Wat betreft de methylxanthines is de, ook in de koffieplant voorkomende, cafeïne de belangrijkste.
Lees het gehele artikel vanaf pagina 31 in OrthoFyto 6/21.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Dulloo, AG & Seydoux, J & Girardier, L & Chantre, P & Vandermander, J. (2000). Green tea and thermogenesis: Interactions between catechin-polyphenols, caffeine and sympathetic activity. International journal of obesity and related metabolic disorders : Journal of the International Association for the Study of Obesity. 24. 252-8.
2. Murase T, Nagasawa A, Suzuki J, Hase T, Tokimitsu I. Beneficial effects of tea catechins on diet-induced obesity: stimulation of lipid catabolism in the liver. Int J Obes Relat Metab Disord. 2002 Nov;26(11):1459-64.
3. Mak-Soon Lee, Chong-Tai Kim, Yangha Kim. Green tea (-)-epigallocatechin-3-gallate reduces body weight with regulation of multiple genes expression in adipose tissue of diet-induced obese mice. Annals of Nutrition & Metabolism 2009, 54 (2): 151-7.
4. Rains TM, Agarwal S, Maki KC. Antiobesity effects of green tea catechins: a mechanistic review. J Nutr Biochem. 2011 Jan;22(1):1-7. Epub 2010 Nov 5. PMID: 21115335.
5. Lu C, Zhu W, Shen CL, Gao W. Green tea polyphenols reduce body weight in rats by modulating obesity-related genes. PLoS One. 2012;7(6):e38332. Epub 2012 Jun 8.
6. Pan MH, Tung YC, Yang G, Li S, Ho CT. Molecular mechanisms of the anti-obesity effect of bioactive compounds in tea and coffee. Food Funct. 2016 Nov 9;7(11):4481-4491.
7. Janssens PL, Hursel R, Westerterp-Plantenga MS. Nutraceuticals for body-weight management: The role of green tea catechins. Physiol Behav. 2016 Aug 1;162:83-7. Epub 2016 Feb 1.
8. Yang CS, Zhang J, Zhang L, Huang J, Wang Y. Mechanisms of body weight reduction and metabolic syndrome alleviation by tea. Mol Nutr Food Res. 2016 Jan;60(1):160-74. Epub 2015 Dec 9.
9. Sirotkin AV, Kolesárová A. The anti-obesity and health-promoting effects of tea and coffee. Physiol Res. 2021 Apr 30;70(2):161-168.
10. Hursel R, Viechtbauer W, Westerterp-Plantenga MS. The effects of green tea on weight loss and weight maintenance: a meta-analysis. Int J Obes (Lond). 2009 Sep;33(9):956-61. Epub 2009 Jul 14.
11. Jurgens TM, Whelan AM, Killian L, Doucette S, Kirk S, Foy E. Green tea for weight loss and weight maintenance in overweight or obese adults. Cochrane Database Syst Rev. 2012 Dec 12;12(12).
12. Vázquez Cisneros LC, López-Uriarte P, López-Espinoza A, Navarro Meza M, Espinoza-Gallardo AC, Guzmán Aburto MB. Effects of green tea and its epigallocatechin (EGCG) content on body weight and fat mass in humans: a systematic review. Nutr Hosp. 2017 Jun 5;34(3):731-737. Spanish.
13. Hibi M, Takase H, Iwasaki M, Osaki N, Katsuragi Y. Efficacy of tea catechin-rich beverages to reduce abdominal adiposity and metabolic syndrome risks in obese and overweight subjects: a pooled analysis of 6 human trials. Nutr Res. 2018 Jul;55:1-10. Epub 2018 Mar 23. PMID: 29914623.
14. Sultane, Halima & Cambaza, Edgar. (2019). Update on the Evaluation of the Anti-Obesity Effect of Green Tea (Camellia sinensis). Clinical and Experimental Health Sciences. 10.33808/clinexphealthsci.523921.
15. Yang CS, Wang H, Sheridan ZP. Studies on prevention of obesity, metabolic syndrome, diabetes, cardiovascular diseases and cancer by tea. J Food Drug Anal. 2018 Jan;26(1):1-13Epub 2017 Dec 1.
16. Huang, J., Wang, Y., Xie, Z. et al. The anti-obesity effects of green tea in human intervention and basic molecular studies. Eur J Clin Nutr 68, 1075–1087 (2014).