Gymnema, bestrijdster van suiker

11 Aug, 2017

Door: Fleur Kortekaas

‘Meshasringa’, zo luidt de exotische Sanskriete naam van de tropische bosklimplant Gymnema sylvestre. Het laat zich vrij vertalen naar ‘hoorn van de bok’, hetgeen verwijst naar de groeiwijze van de vruchten. Deze zijn lang, ovaal gevormd en fluweelachtig zacht. Maar de medicinale kracht van deze plant zit in het blad, in de gymnemazuren. Ze heeft een anti-diabetische en afslankende werking. Haar Hindi-naam ‘Gurmar’ betekent letterlijk ‘bestrijdster van suiker’! Haar toepassing is ingebed binnen de drie Ayurvedische dosha’s, in een eeuwenoude beproefde traditie.

Een dosha is een soort niet-tastbare levenskwaliteit, ook wel als levensstroom omschreven. De drie dosha’s zijn in alles aanwezig en moeten met elkaar in evenwicht zijn. De eerste dosha, vata (wind) genaamd, is verbonden met de elementen lucht en ether. Pitta (vuur) is verbonden met de elementen vuur en aarde, en kapha (slijm) met aarde en water. De onderlinge verhouding waarin vata, pitta en kapha in een cel, orgaan of levend wezen voorkomen, kan uiteenlopen. Gezondheid veronderstelt een evenwichtige verhouding tussen de drie; ziekte is juist een verstoring daarvan. Diabetes type 2 (Madhu Meha) is in de Ayurveda een ziekte waarbij de doshas uit evenwicht zijn. Diabetes wordt ingedeeld bij de verschillende doshas afhankelijk van het stadium waarin de verstoring plaatsvind. In de allereerste fase is kapha uit balans. Wanneer er geen stappen genomen worden om de oorzaak van de ontregeling aan te pakken, verzwakt Kapha en neemt Pitta toe. Dit is de tweede dosha die invloed uitoefent op het verloop van de disbalans in het lichaam. Pitta neemt toe en veroorzaakt een verstoring in het bloed. Gymnema wordt traditioneel in deze fases ingezet om balans te brengen in de kapha dosha en de pitta dosha te vitaliseren.¹

1. Sebastian Pole, Ayurvedic Medicine: The Principles of Traditional Practice (London: Singing Dragon, 2013), 193.
2. Pothuraju R, Sharma RK, Chagalamarri J, Jangra S, Kumar Kavadi P. A systematic review of Gymnema sylvestre in obesity and diabetes management. J Sci Food Agric . 2014 Mar 30 ;94(5):834–40. Available from: http://doi.wiley.com/10.1002/jsfa.6458.
3. Chang C, Lin Y, Bartolome A, Chen Y-C, Chiu S-C, Yang W-C. Herbal Therapies for Type 2 Diabetes Mellitus: Chemistry, Biology, and Pote...: EBSCOhost. Evidence-Based Complement Altern Med . 2013;2013:1–33.
4. Shanmugasundaram ER, Gopinath KL, Radha Shanmugasundaram K, Rajendran VM. Possible regeneration of the islets of Langerhans in streptozotocin-diabetic rats given Gymnema sylvestre leaf extracts. J Ethnopharmacol . 1990 Oct;30(3):265–79.
5. Kashima H, Eguchi K, Miyamoto K, Fujimoto M, Endo MY, Aso-Someya N, et al. Suppression of Oral Sweet Taste Sensation with Gymnema sylvestre Affects Postprandial Gastrointestinal Blood Flow and Gastric Emptying in Humans. Chem Senses. 2017 May 1;42(4):295–302.
6. Shanmugasundaram ER, Rajeswari G, Baskaran K, Rajesh Kumar BR, Radha Shanmugasundaram K, Kizar Ahmath B. Use of Gymnema sylvestre leaf extract in the control of blood glucose in insulin-dependent diabetes mellitus. J Ethnopharmacol . 1990 Oct ;30(3):281–94.