Het verkoudheidsscherm Astragalus membranaceus

07 Oct, 2019

Door: Marilène Dols

Astragalus membranaceus is een tot veertig centimeter hoge wintervaste kruidachtige plant, behorende tot de vlinderbloemenfamilie, met samengestelde bladeren en gele vlinderbloemen. Astragalus is inheems in Oost-Azië en wordt momenteel vooral verbouwd in Noord-China en Korea. In de lente of de herfst wordt de zachtgeel gekleurde wortel van de vier- tot zevenjarige plant geoogst, in lange repen gesneden en gedroogd in de zon, waarna deze verder bewerkt kan worden.¹ In de Westerse geneeskunde staat het te boek als werkzaam bij onder meer verkoudheid en griep.

Oorspronkelijk komt Astragalus membranaceus uit China, waar het sinds duizenden jaren gebruikt wordt in de traditionele Chinese geneeskunde (TCM) en geldt als een van de belangrijkste qi-versterkende tonica. Aan deze kwaliteiten dankt het ook zijn naam Huang qi, de ‘gele leider’ der tonica. In de TCM wordt astragalus ingezet ter versterking van de Milt- en Long Energie en ter versterking van de Wei qi, de verdedigingsenergie, die je vanuit Westers oogpunt kunt zien als de afweer. Het heeft licht warme energie en kan als simplex gebruikt worden maar ook in combinatie met andere kruiden. Beroemd is de 800 jaar oude formule Yu Ping Feng San, wel vertaald als het jaden windscherm, waarin naast astragalus ook Atractylodes macrocephala en Saposhnikovia divaricata zijn verwerkt. Er is inmiddels onderzoek gedaan naar de formule en daaruit blijkt dat deze niet alleen de vatbaarheid voor verkoudheid en griep vermindert, maar ook allergische rhinitis en COPD verbetert.^2,3

Sinds enkele decennia begint astragalus bekendheid te krijgen binnen de Westerse fytotherapie en zijn de werkzame stoffen in kaart gebracht. De belangrijkste zijn triterpenoїde saponinen (waaronder diverse astragalosiden I-X), polysacchariden (waaronder astragaloglucanen) en flavonoїden (waaronder isoflavonen). Uit in vitro-onderzoek blijkt dat een samenspel van deze drie groepen inhoudsstoffen zorgt voor het anti-oxidanteffect waardoor astragalus hersenen, darmen, nieren, longen en hart beschermt tegen weefselschade veroorzaakt door oxidatieve stress. Daarnaast bevat astragalus fytosterolen, mineralen en aminozuren.⁴

Lees het gehele artikel vanaf pagina 30 in OrthoFyto 5/19 Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50 Bronvermelding:

1. Verhelst Geert, Groot Handboek geneeskrachtige planten, Uitg. Mannavita, Wevelgem 2008. ISBN 9789080778429
2. Luo Q, Zhang CS, Yang AL, Guo X, Xue CC, Lu C. Potential effectiveness of Chinese herbal medicine Yu ping feng san for adult allergic rhinitis: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. BMC Complement Altern Med. 2017 Nov 6;17(1):485.
3. Jinfang Ma, Jinging Zheng, Nanshan Zhong, Chunxue Bai, Haoyan Wang, Juan Du, Yanwei Chen, Zhe Shi, Xin Li, Pingyan Chen. Effects of YuPingFeng granules on acute exacerbations of COPD: a randomized, placebo-controlled study. Int J Chron Obstruct Pulmon Dis. 2018; 13: 3107–3114.
4. Shahzad M, Shabbir A, Wojcikowski K, Wohlmuth H, Gobe GC. The Antioxidant Effects of Radix Astragali (Astragalus membranaceus and Related Species) in Protecting Tissues from Injury and Disease. Curr Drug Targets. 2016;17(12):1331-40.
5. Astragalus membranceus Monograph. Alternative Medicine Review, 2003;Volume 8: 72-77. - Weng XS, Treatment of leucopenia with pure Astragalus preparation – an analysis of 115 leucopenic cases. Zhongguo Zhong Xi Yi Jie He Za Zhi 1995; 15 (8): 462-466 - Yang YZ, Jin PY, Guo Qet al, The effect of Astragalus membranaceus on Natural Killer Cell activity and induction of alpha- and gamma interferon in patients with CoxsackieB viral myocarditis. Chin Med J 1990; 103:304-307 - Qian ZW, Mao SJ, CaiXC,et al, Viral etiology of chronic cervicitis and its therapeutic response to recombinant interferon. Chin Med J 1990; 103:647-651
6. Mills Simon & Bone Kerry, Principles and Practice of Phytotherapy, Churchil Livingstone 2000. Pag 274-279 ISBN 9780443069925