Krachtige kruiden bij diabetes type 2

12 Aug, 2019

Door: Geert Verhelst

Omdat het om een beschavingsziekte gaat, moet bij diabetes type 2 in de eerst plaats de leefstijl worden aangepast, met als belangrijkste middelen gezonder eten, meer bewegen en afvallen bij overgewicht. Daarnaast kan een aantal kruiden helpen de nuchtere glucosespiegel en geglycosyleerde hemoglobine (HbA1c) beter onder controle houden. Ruwweg kunnen we stellen dat deze kruiden vooral inwerken op de insulineresistentie, residuele insulinesecretie, vertering van koolhydraten of vrijstelling van glucose.

De bast van de Chinese kaneelboom, Cinnamomum aromaticum/cassia, verlaagt de insulineresistentie die (mee) aan de basis ligt van diabetes type 2. Dit effect werd in 2003 aangetoond met een dubbelblinde placebogecontroleerde studie, gepubliceerd in Diabetes Care. De deelnemers waren patiënten die ondanks orale antidiabetica een te hoge nuchtere glucose vertoonden. Na acht weken zag men een significante afname van de nuchtere glucose met liefst 18 à 29%.¹ Omdat men ook een afname van LDL-cholesterol (7 à 27%) en van triglyceriden (23 à 30%) waarnam, constateerde men dat Chinese kaneel ook het cardiovasculaire risico door diabetes type 2 kan verminderen.

Dr. Richard Anderson, wereldautoriteit op het gebied van kaneel en chroom, toonde aan dat vooral het polyfenol methylhydroxychalconepolymeer (MHCP) via een betere fosforylatie van de insulinereceptor zorgt voor afname van de insulineresistentie. Daarnaast bevorderen procyanidine type A polymeren onder meer een beter glucosetransport in de cel. Deze stoffen komen een stuk minder voor in echte kaneel, Cinnamomum verum/zeylanicum. Dat verklaart het feit dat latere studies een meer bescheiden effect van deze kaneel toonden.

Een meta-analyse in 2013 van tien klinische trials, waaronder meerdere met Chinese kaneel, met 543 patiënten liet echter heel duidelijke resultaten zien. Een significante afname van de nuchtere glucose (24,59 mg/dl of 1,36 mmol/L), totaal cholesterol (15,60 mg/dl of 0,39 mmol/l), LDL-cholesterol (9,42 mg/dl of 0,23 mmol/l) en triglyceriden (29,59 mg/dl of 0,33 mmol/l).² Omdat in zeldzame gevallen de coumarines in Chinese kaneel niet goed worden verdragen, gebruikt men best een waterig extract, want dat bevat alle hiervoor vermelde werkstoffen. Aangezien Chinese kaneel vooral inwerkt op de insulineresistentie, kan die uiteraard al ingezet worden bij metabool syndroom met prediabetes. In dit geval ziet men naast een afname van de nuchtere glycemie, ook een afname van de systolische bloeddruk en een toename van de vetvrije massa.³

1. Khan A, Safdar M, Ali Khan MM, Khattak KN, Anderson RA. Cinnamon improves glucose and lipids of people with Type 2 diabetes. Diabetes Care. 2003 Dec;26(12):3215-8.
2. Allen RW, Schwartzman E, Baker WL, Coleman CI, Phung OJ. Cinnamon Use in Type 2 Diabetes: An Updated Systematic Review and Meta-Analysis. Ann Fam Med. 2013 Sep-Oct;11(5):452-9.
3. Tim N. Ziegenfuss, Jennifer E. Hofheins, Ronald W. Mendel, Jamie Landis, Richard A. Anderson. Effects of a Water-Soluble Cinnamon Extract on Body Composition and Features of the Metabolic Syndrome in Pre-Diabetic Men and Women. Journal of the International Society of Sports Nutrition. 3(2): 45-53, 2006.
4. Jie Zhu,Hao Chen , Zhixiu Song, Xudong Wang , and Zhenshuang Sun. Effects of Ginger (Zingiber officinale Roscoe) on Type 2 Diabetes Mellitus and Components of the Metabolic Syndrome: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Evid Based Complement Alternat Med. 2018 Jan 9;2018:5692962
5. Chuengsamarn S, Rattanamongkolgul S, Luechapudiporn R, Phisalaphong C, Jirawatnotai S. Curcumin extract for prevention of type 2 diabetes. Diabetes Care. 2012 Nov;35(11):2121-7. doi: 10.2337/dc12-0116. Epub 2012 Jul 6.
6. K Baskaran, BK Ahamath et al. Antidiabetic effect of a leaf extract from Gymnema sylvestre in non-insulin-dependent diabetes mellitus patients. Journal of Ethnopharmacology, October 1990.
7. Peter EL, Kasali FM, Deyno S, Mtewa A, Nagendrappa PB, Tolo CU, Ogwang PE, Sesaazi D. Momordica charantia L. lowers elevated glycaemia in type 2 diabetes mellitus patients: Systematic review and meta-analysis. J Ethnopharmacol. 2019 Mar 1;231:311-324.
8. Liu X, Wei J, Tan F, Zhou S, Würthwein G, Rohdewald P. Antidiabetic effect of Pycnogenol French maritime pine bark extract in patients with diabetes type II. Life Sci. 2004 Oct 8;75(21):2505-13
9. Sahasrabhojaney V, Khobragade L R, Turankar A V, Hinge Archana, Motghare V M, Paranjape S G, Kumbhalkar Sunita, Pinge Sunita S, Khanzode S S, Turankar P V. Hypoglycemic and Hypolipidemic Activity of Mulberry (Morus Indica) in Type 2 Diabetes Patients. Indian Medical Gazette. 2013 Jan ; 147 (1): 21-27.
10. Neelakantan N, Narayanan M, de Souza RJ, van Dam RM. Effect of fenugreek (Trigonella foenum-graecum L.) intake on glycemia: a meta-analysis of clinical trials. Nutrition Journal 2014; 13(1).
11. Ezuruike, U. F., & Prieto, J. M. (2014). The use of plants in the traditional management of diabetes in Nigeria: Pharmacological and toxicological considerations. Journal of Ethnopharmacology, 155(2), 857–924