Glutenintolerantie geen modeverschijnsel

03 Nov, 2016

De voedselovergevoeligheid voor gluten is geen hype, zo blijkt uit verschillende studies. Wat de voedselovergevoeligheidsdiagnostiek rondom gluten lastig maakt, is het verschijnsel ‘non-celiac gluten hypersensitivity’ (NCGS). NCGS duidt op ‘niet door coeliakie veroorzaakte gluten overgevoeligheid’.

NCGS zou vaker voorkomen dan coeliakie. Schattingen lopen uiteen van 2-10% van de bevolking, daar waar de prevalentie van coeliakie in het westen op 1% ligt (Catassi et al. 2015). De diagnose NCGS is vooral gebaseerd op het klinisch vermoeden van een overgevoeligheid voor gluten, terwijl de specifieke kenmerken voor coeliakie afwezig zijn.

Onderzoekers benoemen de immunologische reactie op amylase trypsine remmers (ATI’s) als de pathologische reactie die leidt tot NCGS, maar meer aanwijzingen daarvoor zijn nog noodzakelijk. ATI’s zijn eiwitbestanddelen in tarwe en aan tarwe verwante granen. Uit onderzoek blijken deze ATI’s sterke triggers voor ontstekingsreacties van het aangeboren immuunsysteem. Coeliakie is daarentegen gemedieerd door IgE respons van het verworven immuunsysteem. Dit maakt de manifestatie van intolerante reactie op ATI’s anders, breder en trager (Husby and Murray 2015).

Verschillende studies hebben aangetoond dat een groot aantal patiënten die voldoen aan de criteria voor Prikkelbare darmsyndroom (IBS) gevoelig is voor gluten. Zo onderzocht Shahbazkhani patienten die aan de criteria van IBS voldeden en plaatste een deel van hen op een glutenvrij dieet gedurende zes weken, een tweede groep gebruikte glutenbevattende voeding. De groepen waren geblindeerd. Ruim tachtig procent van de glutenvrije groep verbeterde in IBS klachten ten opzichte van de IBS groep die glutenbevattende voeding gebruikte. In feite had een aanzienlijk deel van deze mensen geen IBS maar NCGS, zo concluderen de onderzoekers (Shahbazkhani et al. 2015).

Bronnen:
Catassi, Carlo et al. 2015. ‘Diagnosis of Non-Celiac Gluten Sensitivity (NCGS): The Salerno Experts’ Criteria.’ Nutrients 7(6): 4966–77. www.pubmedcentral.nih.gov (August 25, 2015).

Husby, Steffen, and Joseph Murray. 2015. ‘Non-Celiac Gluten Hypersensitivity: What Is All the Fuss About?’ F1000prime reports 7: 54. www.pubmedcentral.nih.gov (July 10, 2015).

Shahbazkhani, Bijan et al. 2015. ‘Non-Celiac Gluten Sensitivity Has Narrowed the Spectrum of Irritable Bowel Syndrome: A Double-Blind Randomized Placebo-Controlled Trial.’ Nutrients 7(6): 4542–54. www.ncbi.nlm.nih.gov (September 26, 2016).