Herstel na een herseninfarct

15 Apr, 2025

Door Roseline Kustner

Natuurgeneeskundige interventies rondom een beroerte richten zich in eerste instantie op preventie van recidieven, maar kunnen ook een belangrijke rol spelen bij het herstel. Hersen- en zenuwweefsel herstellen doorgaans langzaam en zijn gebaat bij specifieke ondersteunende nutriënten. Houd bij het adviseren van supplementen en kruiden rekening met een mogelijke dysfagie (incidentie 50%) en de interactie met synthetische anticoagulantia.

Ginkgo biloba – Tempelboom
Ginkgo biloba-extracten (met name het meest onderzochte EGb 761 (een 50:1 extract) waarvan dagelijks zo’n 100 tot 360 mg wordt gebruikt) bevorderen de arteriële microcirculatie zowel cerebraal als perifeer, en hebben een krachtig antioxidatief effect op de bloedvatwanden. Daarnaast werkt ginkgo neuroprotectief.^1-3 Dit maakt het een ongeëvenaard middel ter herstel na ischemisch hersenletsel.¹ Hoewel verschillende bronnen laten zien dat ginkgo-extracten de bloedstollingstijd verlengen³, is er bewijs dat dit probleem zich niet voordoet bij kortdurend gebruik. Een dubbelblind, placebogecontroleerde gerandomiseerde studie onder vijftig gezonde mannen liet na zeven dagen geen toename van de stollingstijd zien.⁴ Ook een meta-analyse van achttien studies (bij elkaar onder 1985 personen) naar gestandaardiseerde ginkgo-extracten in doseringen van 80 tot 480 mg per dag gedurende maximaal 32 weken liet geen significant effect van ginkgo-extract op de bloedstollingstijd zien.⁵ Gezien verreweg de meeste cliënten synthetische anticoagulantia nodig zullen hebben na het doormaken van een infarct, blijft voorzichtigheid in de praktijk echter geboden.

EPA & DHA
De meervoudig onverzadigde omega 3-vetzuren EPA (eicosapentaeenzuur) en DHA (docosahexaeenzuur), afkomstig uit visolie, spelen een belangrijke rol in de structuur en functie van de celmembranen. Ze hebben in de context van een cerebraal infarct met name op cardiovasculair gebied therapeutische voordelen.⁹ EPA en DHA verlagen de triglyceridenspiegels, en hoewel visolie als geheel het cholesterol niet verlaagt, draagt het wel bij aan het verbeteren van de ratio HDL-LDL.^6,7,9 Beide eicosanoïden remmen de bloedplaatjesaggregatie, verbeteren de vasculaire functie en verlagen de hartslag en bloeddruk, welke allen bijdragen aan de preventie van een (nieuw) ischemisch incident.⁹ Ook is hogere inname van omega 3-vetzuren matig gecorreleerd aan een verlaagd risico op cerebrovasculaire incidenten¹⁰ en draagt inname van EPA bij aan een verbetering van de cognitie.¹² EPA wordt doorgaans gebruikt in een dosering van 1 tot 2 gram per dag en DHA in 400 tot 800 mg per dag gedurende 6 maanden.^7,8

Dagelijkse inname van 3 gram visolie of meer (ongeacht de concentratie EPA/DHA) kan leiden tot een toename van de stollingstijd.⁶ Het is daarom aan te raden om niet meer dan 3 gram gecombineerd EPA plus DHA per dag te gebruiken, waarvan maximaal 2 gram uit supplementen.⁷

Choline
Choline is een component van onze celmembranen en een precursor van acetylcholine. Het is betrokken bij de ontwikkeling van ons brein, neurotransmissie en prikkeloverdracht¹³, wat het een belangrijke voedingsstof maakt voor het (herstellende) brein. Onderzoek laat zien dat mensen met hogere cholinespiegels een kleiner risico hebben op cognitieve beperkingen na het doormaken van een beroerte.¹⁵ De aanvaardbare bovengrens voor inname is 3,5 gram per dag voor volwassenen. Suppletie met 400–2000 mg per dag is gangbaar.¹

OPC’s uit druivenpit
Oligomere proanthocyanidinen (OPC’s) uit onder meer druivenpitten zijn flavonoïden met een sterk antioxidatief effect op het epitheel van de capillairen. Druivenpitextracten hebben bovendien een antitrombotisch effect en bevorderen het herstel van cellen via verschillende mechanismen.^1,2,14 Dit maakt het een goed adjuvans voor breinherstel naast ginkgo, choline, L-carnitine, phospholipiden, vitamine B-complex¹⁴ en de verschillende omega 3-vetzuren. OPC’s worden doorgaans gesuppleerd in doses van 150–300 mg per dag.

Bronvermelding
1. Hechtman L. Clinical Naturopathic Medicine. Elsevier, 2019.
2. Geert Verhelst. Groot Handboek Geneeskrachtige Planten. BVBA Mannavita, 2006.
3. Professional monograph on Ginkgo. Natural Medicines Database, opgeroepen dd 13-1-2025.
4. Köhler S, Funk P, Kieser M. Influence of a 7-day treatment with Ginkgo biloba special extract EGb 761 on bleeding time and coagulation: a randomized, placebo-controlled, double-blind study in healthy volunteers. Blood Coagul Fibrinolysis. 2004 Jun;15(4):303-9.
5. Kellermann AJ, Kloft C. Is there a risk of bleeding associated with standardized Ginkgo biloba extract therapy? A systematic review and meta-analysis. Pharmacotherapy. 2011 May;31(5):490-502.
6. Professional monograph on Fish Oil. Natural Medicines Database, opgeroepen dd 13-1-2025
7. Professional monograph on Eicosapentaenoic Acid (EPA). Natural Medicines Database, opgeroepen dd 13-1-2025
8. Professional monograph on Docosahexaenoic Acid (DHA). Natural Medicines Database, opgeroepen dd 13-1-2025
9. Innes J & Calder P. The Differential Effects of Eicosapentaenoic Acid and Docosahexaenoic Acid on Cardiometabolic Risk Factors: A Systematic Review. International Journal of Molecular Sciences 2018;19(2):532.
11. Chowdhury R, Stevens S, Gorman D, Pan A, Warnakula S, et al. Association between fish consumption, long chain omega 3 fatty acids, and risk of cerebrovascular disease: systematic review and meta-analysis. BMJ. 2012 Oct 30;345:e6698.
12. Patan MJ, Kennedy DO, Husberg C, Hustvedt SO, Calder PC, et al. Supplementation with oil rich in eicosapentaenoic acid, but not in docosahexaenoic acid, improves global cognitive function in healthy, young adults: results from randomized controlled trials. Am J Clin Nutr. 2021 Sep 1;114(3):914-924.
13. Professional monograph on Choline. Natural Medicines Database, opgeroepen dd 17-1-2025
14. Wang L, Cui W, Nan G, Yu Y. Meta-analysis reveals protective effects of vitamin B on stroke patients. Transl Neurosci. 2015 Aug 20;6(1):150-156.
15. Zhong C, Lu Z, Che B, Qian S, Zheng X, et al. Choline Pathway Nutrients and Metabolites and Cognitive Impairment After Acute Ischemic Stroke. Stroke. 2021 Mar;52(3):887-895.