Insulineproblematiek bij vrouwelijke subfertiliteit
27 Nov, 2024
Door Rosalie Lubberman
Insulineresistentie is een steeds groter probleem, en heeft negatieve gevolgen voor de vrouwelijke vruchtbaarheid. Naar schatting is bij 30% van de vrouwen met subfertiliteit ook sprake van insulineresistentie. Insulineresistentie komt vaker voor bij vrouwen met polycysteus ovariumsyndroom (PCOS), waar tot 70% van de patiënten insulineresistentie ervaart. Factoren zoals overgewicht en een ongezonde leefstijl verhogen het risico op insulineresistentie verder. Voeding ligt aan de basis bij de aanpak van dit probleem, waarbij het ketogene en mediterrane voedingspatroon mogelijk uitkomst bieden. Stoffen, zoals myo-inositol, chroom, vitamine D en verschillende kruiden, kunnen helpen de insulinegevoeligheid te verbeteren en de vruchtbaarheid te ondersteunen.
Insuline speelt een fundamentele rol in zowel de metabole als reproductieve functies van het lichaam. En heeft hierbij zowel lokale als systemische invloed op de vrouwelijke vruchtbaarheid. De hypothalamus scheidt gonadotropin-releasing hormone (GnRH) af, wat de hypofyse aanzet tot het vrijgeven van luteïniserend hormoon (LH) en follikelstimulerend hormoon (FSH). Dit wordt ook wel de hypothalamus-hypofyse-gonaden-as (HPG-as) genoemd. LH en FSH reguleren de ovulatie en ovariële cyclus. Insuline kan invloed uitoefenen op de HPG-as. Hoge insulinespiegels kunnen de afgifte van GnRH verstoren, wat de pulsatiliteit en balans van LH en FSH kan beïnvloeden en vervolgens ovulatiestoornissen in de hand werkt. Daarnaast kunnen veranderingen in insulinegevoeligheid de LH/FSH-verhouding wijzigen, wat gevolgen heeft voor de follikelrijping en ovulatie.1
Insuline heeft via zijn receptoren ook directe effecten op de eierstokken, en kan via deze weg zowel steroïdogenese als folliculogenese beïnvloeden. De productie van steroïde hormonen, zoals oestrogeen en progesteron, kan worden verhoogd door insuline door de expressie van enzymen te reguleren, zoals het cytochroom P450c17-enzym, die betrokken zijn bij de omzetting van cholesterol in steroïde hormonen. Ook speelt insuline een rol bij de ontwikkeling en maturatie van follikels in de eierstokken. Hoge insulinespiegels kunnen de normale folliculogenese verstoren door overmatige androgeenproductie in de thecacellen, wat kan leiden tot anovulatie (afwezigheid van ovulatie) door verstoring van de oestrogeenspiegels.2
Lees het gehele artikel vanaf pagina 38 in OrthoFyto 6/24.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Li M, Chi X, Wang Y, Setrerrahmane S, Xie W, Xu H. Trends in insulin resistance: insights into mechanisms and therapeutic strategy. Signal Transduct Target Ther 2022;7(1).
2. Sadeghi HM, Adeli I, Calina D, Docea AO, Mousavi T, et al. Polycystic Ovary Syndrome: A Comprehensive Review of Pathogenesis, Management, and Drug Repurposing. Int J Mol Sci 2022;23(2):583.
3. Mu N, Zhu Y, Wang Y, Zhang H, Xue F. Insulin resistance: a significant risk factor of endometrial cancer. Gynecol Oncol 2012;125(3):751–7.
4. Tfayli H, Arslanian S. Menstrual Health and the Metabolic Syndrome in Adolescents. Ann N Y Acad Sci 2008;1135:85.
5. Endocrienologie. geraadpleegd via www.rug.nl/research/boekhoofdstukken
6. Silverman MN, Sternberg EM. Glucocorticoid regulation of inflammation and its functional correlates: from HPA axis to glucocorticoid receptor dysfunction. Ann N Y Acad Sci 2012;1261(1):55–63.
7. Fahed G, Aoun L, Zerdan MB, Allam S, Zerdan MB, et al. Metabolic Syndrome: Updates on Pathophysiology and Management in 2021. Int J Mol Sci 2022;23(2):786.
8. Lautt WW. Postprandial insulin resistance as an early predictor of cardiovascular risk. Ther Clin Risk Manag 2007;3(5):761.
9. Higgins SP, Freemark M, Prose NS. Acanthosis nigricans: A practical approach to evaluation and management. Dermatol Online J. 2008 Sep 1;14(9).
10. Jiménez-Maldonado A, García-Suárez PC, Rentería I, Moncada-Jiménez J, Plaisance EP. Impact of high-intensity interval training and sprint interval training on peripheral markers of glycemic control in metabolic syndrome and type 2 diabetes. Biochimica et Biophysica Acta (BBA) 2020;1866(8):165820.
11. McGrice M, Porter J. The Effect of Low Carbohydrate Diets on Fertility Hormones and Outcomes in Overweight and Obese Women: A Systematic Review. Nutrients 2017;9(3):204.
12. Garolla A, Francini-Pesenti F, Salvaleda-Mateu M, Rodríguez-Varela C, Labarta E. Do Popular Diets Impact Fertility? Nutrients 2024;16(11):1726.
13. Khalid K, Apparow S, Mushaddik IL, Anuar A, Rizvi SAA, et al. Effects of Ketogenic Diet on Reproductive Hormones in Women With Polycystic Ovary Syndrome. J Endocr Soc 2023;7(10).
14. Paoli A, Bianco A, Moro T, Mota JF, Coelho-Ravagnani CF, et al. The Effects of Ketogenic Diet on Insulin Sensitivity and Weight Loss, Which Came First: The Chicken or the Egg? Nutrients 2023;15(14):3120.
15. Cienfuegos S, Corapi S, Gabel K, Ezpeleta M, Kalam F, et al. Effect of Intermittent Fasting on Reproductive Hormone Levels in Females and Males: A Review of Human Trials. Nutrients 2022;14(11).
16. Gaitzsch H, Benard J, Hugon-Rodin J, Benzakour L, Streuli I. The effect of mind-body interventions on psychological and pregnancy outcomes in infertile women: a systematic review. Arch Womens Ment Health 2020;23(4):479–91.
17. Tardin RMM, Aparicio Martínez P, Bonow MP, Schuffner A. Mindfulness and yoga approach for fertility: the benefits of mindfulness in human reproduction treatments. Fertility, Pregnancy, and Wellness. 2022;183–91.
18. Donga E, Van Dijk M, Van Dijk JG, Biermasz NR, Lammers GJ, et al. A single night of partial sleep deprivation induces insulin resistance in multiple metabolic pathways in healthy subjects. J Clin Endocrinol Metab 2010;95(6):2963–8.
19. Lakshmi JN, Babu AN, Kiran SSM, Nori LP, Hassan N, et al. Herbs as a Source for the Treatment of Polycystic Ovarian Syndrome: A Systematic Review. BioTech 2023;12(1):4.
20. Fadlalmola HA, Elhusein AM, Al-Sayaghi KM, Albadrani MS, Swamy DV, et al. Efficacy of resveratrol in women with polycystic ovary syndrome: a systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Pan Afr Med J 2023;44(134):134.
21. Yuan J, Wen X, Jia M. Efficacy of omega-3 polyunsaturated fatty acids on hormones, oxidative stress, and inflammatory parameters among polycystic ovary syndrome: a systematic review and meta-analysis. Ann Palliat Med 2021;10(8):8991001–9001.
22. An Y, Sun Z, Zhang Y, Liu B, Guan Y, et al. The use of berberine for women with polycystic ovary syndrome undergoing IVF treatment. Clin Endocrinol (Oxf) 2014;80(3):425–31.
23. Roseff S, Montenegro M. Inositol Treatment for PCOS Should Be Science-Based and Not Arbitrary. Int J Endocrinol 2020.
24. Amiri Siavashani M, Zadeh Modarres S, Mirhosseini N, Aghadavod E, Salehpour S, et al. The Effects of Chromium Supplementation on Gene Expression of Insulin, Lipid, and Inflammatory Markers in Infertile Women With Polycystic Ovary Syndrome Candidate for in vitro Fertilization: A Randomized, Double-Blinded, Placebo-Controlled Trial. Front Endocrinol 2018;9:726.
25. Giacometti J, Muhvić D, Grubić-Kezele T, Nikolić M, Šoić-Vranić T, et al. Olive Leaf Polyphenols (OLPs) Stimulate GLUT4 Expression and Translocation in the Skeletal Muscle of Diabetic Rats. Int J Mol Sci 2020 ;21(23):8981.
26. Naowaboot J, Pannangpetch P, Kukongviriyapan V, Prawan A, Kukongviriyapan U, et al. Mulberry leaf extract stimulates glucose uptake and GLUT4 translocation in rat adipocytes. Am J Chin Med 2012;40(1):163–75.
27. Soni T & Prabhakar P. Pathophysiology of Polycystic Ovarian Syndrome. Polycystic Ovary Syndrome-Functional Investigation and Clinical Application. IntechOpen, 2022.