Wisselwerking tussen ketose en medicijnen
05 Aug, 2024
Door Cindy de Waard
Het is duidelijk dat het volgen van een ketogeen voedingspatroon gunstige effecten heeft op de stofwisseling en dat de therapeutische toepassing zinvol is bij verschillende chronische aandoeningen.1 Het gebruiken van vet als brandstof verandert de stofwisseling echter zodanig, dat er veranderingen kunnen optreden in de effectiviteit van medicijnen. Ketose kan de medicijneffectiviteit zowel verminderen als verbeteren. Daarnaast kan de verbeterde stofwisseling ertoe leiden dat medicijnen mogelijk niet langer nodig zijn. Dit artikel zal ingaan op de invloed van ketose op antidiabetica en hart- en vaatmedicatie.
Ketogeen eten betekent dat iemand weinig tot geen koolhydraten (<30 gram per dag) consumeert, een normale hoeveelheid eiwitten (1-1,5 gram per kilogram ideaal lichaamsgewicht) en voor de rest vetten. Zodra het lichaam geen koolhydraten aangeboden krijgt, zal het zijn stofwisseling aanpassen naar vetverbranding. Dit heeft grote invloed op bijvoorbeeld de suikerstofwisseling en de insulineafgifte, die stabiliseert en verlaagt. Hierdoor liggen allereerst effecten op antidiabetica dan ook voor de hand. Afhankelijk van het type antidiabeticum zijn bij de start van een ketogeen voedingspatroon ernstige problemen te verwachten als de dosering niet wordt aangepast. Hieraan voorafgaand moeten in overleg met de arts met name insulinegebruik, SGLT2-remmers, zoals canagliflozine en dapagliflozine, en sulfonylureumderivaten (SU-derivaat, onder meer glibenclamide en gliclazide) worden verminderd of gestaakt.2-4 SGLT2-remmers verlagen de glucosespiegel door remming van de glucoseheropname in de nieren, wat resulteert in glucose-excretie via de nieren. Bij gebruik van deze middelen kan het volgen van een ketogeen voedingspatroon leiden tot het ontstaan van een normoglykemische ketoacidose. Het precieze werkingsmechanisme hierachter is overigens nog niet bekend.4 Vanwege de werking van SGLT2-remmers op de nieren is er ook een groter risico op elektrolytendisbalans.2
Lees het gehele artikel vanaf pagina 6 in OrthoFyto 4/24.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor €3,50.
Bronvermelding:
1. Zhu H, Bi D, Zhang Y, Kong C, Du J, Wu X, et al. Ketogenic diet for human diseases: the underlying mechanisms and potential for clinical implementations. Signal Transduct Target Ther. 2022 Jan 17;7(1):1–21.
2. Marinescu SC (Nicolescu), Apetroaei MM, Nedea MI (Ilie), Arsene AL, Velescu B Ștefan, Hîncu S, et al. Dietary Influence on Drug Efficacy: A Comprehensive Review of Ketogenic Diet–Pharmacotherapy Interactions. Nutrients. 2024 Jan;16(8):1213.
3. Westman EC, Tondt J, Maguire E, Yancy Jr. WS. Implementing a low-carbohydrate, ketogenic diet to manage type 2 diabetes mellitus. Expert Rev Endocrinol Metab. 2018 Sep 3;13(5):263–72.
4. van der Zijl, Nynke. Handleiding afbouwen van medicatie bij diabetes mellitus type 2 tijdens een leefstijlinterventie met een koolhydraatbeperking. Arts & Leefstijl.
5. Kopp W. Pathogenesis and etiology of essential hypertension: role of dietary carbohydrate. Med Hypotheses. 2005 Jan 1;64(4):782–7.
6. Dyńka D, Kowalcze K, Charuta A, Paziewska A. The Ketogenic Diet and Cardiovascular Diseases. Nutrients. 2023 Jan;15(15):3368.
7. Amini MR, Askarpour M, Ghalandari H, Gholizadeh M, Pouraram H. Effect of ketogenic diet on blood pressure: A GRADE-Assessed systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2024 Apr 1;34(4):823–37.
8. Athinarayanan SJ, Roberts CGP, Vangala C, Shetty GK, McKenzie AL, Weimbs T, et al. The case for a ketogenic diet in the management of kidney disease. BMJ Open Diabetes Res Care. 2024 Apr 1;12(2):e004101.