Lactoferrine, de stille hoop bij long covid
27 Jul, 2022
Door Margot Lodewijk
Therapeuten gebruiken bij cliënten met long covid vaak lactoferrine. Inmiddels heeft dit ijzerbindende eiwit ook de belangstelling van longarts Gert-Jan Braunstahl gewekt. Op zoek naar bewijs voor de werkzaamheid van lactoferrine bij long covid zette hij een studie op. Therapeut Marijke Engelbrecht deelt hier vervolgens haar ervaringen.
Er zijn aanwijzingen dat lactoferrine kan werken om Covid-19 te voorkomen of er spoedig van te genezen. Hoe zit dit met patiënten die langdurig klachten hebben overgehouden aan een infectie met het coronavirus? Daar loopt nu een onderzoek naar door longarts Gert-Jan Braunstahl in het Franciscus Gasthuis & Vlietland in Rotterdam. Hij heeft de studie in samenwerking met Bonusan opgezet. Bonusan heeft daartoe onder andere haar wetenschappelijke kennis, inzichten en ervaring met wetenschappelijk onderzoek gedeeld met Braunstahl. Wat is het doel van deze studie?
Braunstahl: ‘Het belangrijkste eindpunt van de studie is het effect op vermoeidheid. Dat ervaart namelijk 90% als belangrijkste klacht.’
Wat is lactoferrine precies? En wat maakt het mogelijk zo interessant bij long covid? Lactoferrine is een ijzerbindend eiwit. ‘Lacto’ (van melk) verwijst naar de bron waarin de stof voor het eerst is aangetoond, namelijk in koemelk. ‘Ferrine’ (van ijzer) verwijst naar het vermogen van dit bijzondere eiwit om vrije ijzerionen te binden. IJzer is een cruciaal micronutriënt voor de mens, maar dient ook als voedingsbron voor schadelijke bacteriën. Door dit vrije ijzer af te vangen ontneemt lactoferrine deze organismen dus hun voedingsbron en kunnen ze niet prolifereren. Dit maakt lactoferrine een waardevol onderdeel van de aangeboren eerstelijns-verdediging tegen ziekteverwekkers die het lichaam via slijmvliezen proberen binnen te dringen.
Lactoferrine heeft in die verdediging de rol om weefselschade en het ontstekingsproces te beperken en om systemische ontsteking te voorkomen.1 Het kent niet alleen een krachtige antimicrobiële activiteit tegen bacteriën, maar ook tegen gisten, schimmels, parasieten en virussen, waaronder het nieuwe coronavirus. De mechanismen die ten grondslag liggen aan die antimicrobiële werking van lactoferrine lijken het resultaat van zowel directe als indirecte effecten.2
Lees het gehele artikel vanaf pagina 32 in OrthoFyto 4/22.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. González-Chávez SA, Arévalo-Gallegos, S., & Rascón-Cruz Q. (2009). Lactoferrin: structure, function and applications. International Journal of Antimicrobial Agents, 33(4):301.e1-301.e8.
2. Drago-Serrano, M., Campos-Rodríguez, R., Carrero, J., & De la Garza, M. (2017). Lactoferrin: Balancing ups and downs of inflammation due to microbial infections. International Journal of Molecular Science, 18(3).
3. Park, J., Park, G., Cho, I., Sim, S., Yang, J., & Lee, D. (2011). An antimicrobial protein, lactoferrin exists in the sweat: proteomic analysis of sweat. Experimental Dermatology, 20(4), 369-371.
4. Inoue, H., Sakai, M., Kaida, Y., & Kaibara, K. (2004). Blood lactoferrin release induced by running exercise in normal volunteers: antibacterial activity. Clinica Chimica Acta, 341(1-2): 165-172.
5. Jiang, R., Lopez, V., Kelleher, S., & Lönnerdal, B. (2011). Apo- and holo-lactoferrin are both internalized by lactoferrin receptor via clathrin-mediated endocytosis but differentially affect ERK-signaling and cell proliferation in Caco-2 cells. Journal of Cellular Physiology, 226(11):3022-3031.
6. Bullen, J., Rogers, H., Spalding, P., & Ward, C. (2005). Iron and infection: the heart of the matter. FEMS Immunology and Medical Microbiology, 43:325-330.
7. Campione, E., Cosio, T., Rosa, L., Lanna, C., Di Girolamo, S., Gaziano, R., Valenti, P., & Bianchi, L. (2020). Lactoferrin as Protective Natural Barrier of Respiratory and Intestinal Mucosa against Coronavirus Infection and Inflammation. International Journal of Molecular Sciences, 21(14), 4903.
8. Perricone, C., Bartoloni, E., Bursi, R., Cafaro, G., Guidelli, G. M., Shoenfeld, Y., & Gerli, R. (2020). COVID-19 as part of the hyperferritinemic syndromes: The role of iron depletion therapy. Immunologic Research, 68(4), 213–224.
9. Quiros Roldan, E., Biasiotto, G., Magro, P., & Zanella, I. (2020). The possible mechanisms of action of 4-aminoquinolines (chloroquine/hydroxychloroquine) against Sars-Cov-2 infection (COVID-19): A role for iron homeostasis? Pharmacological Research, 158, 104904.
10. Campione, E., Lanna, C., Cosio, T., Rosa, L., Conte, M. P., Iacovelli, F., Romeo, A., Falconi, M., Del Vecchio, C., Franchin, E., Lia, M. S., Minieri, M., Chiaramonte, C., Ciotti, M., Nuccetelli, M., Terrinoni, A., Iannuzzi, I., Coppeda, L., Magrini, A., … Bianchi, L. (2020a). Pleiotropic effect of Lactoferrin in the prevention and treatment of COVID-19 infection: Randomized clinical trial, in vitro and in silico preliminary evidences. Preprint.
11. Ahmed O. Elzoghby, Mona A. Abdelmoneem, Islam A. Hassanin, Mahmoud M. Abd Elwakil, Manar A. Elnaggar, Sarah Mokhtar, Jia-You Fang, Kadria A. Elkhodairy. Lactoferrin, a multi-functional glycoprotein: Active therapeutic, drug nanocarrier & targeting ligand. Biomaterials, Volume 263, 2020, 120355, ISSN 0142-9612.