Meervoudige chemische gevoeligheid
09 Oct, 2023
Door: Angélique De Beule
Het extreem gevoelig reageren op blootstelling aan minieme hoeveelheden chemische stoffen is typerend voor mensen met meervoudige chemische gevoeligheid (MSC).
Gebrek aan een duidelijke medische definiëring en aan diagnostische markers plus de veelheid aan gemelde symptomen bemoeilijken het correct herkennen van deze aandoening.
Bij meervoudige chemische gevoeligheid gaat het onder meer om typische triggers als parfum, organische oplosmiddelen, wasproducten, diesel-uitlaatgassen en pesticiden. MSC is een chronische multifactoriële aandoening die opgenomen is binnen de brede waaier van idiopathische omgevingsintolerantie (IEI), waarbij o.a. ook rekening wordt gehouden met elektromagnetische invloeden. Dergelijke omgevingsovergevoeligheid kan tot uiting komen in de vorm van hyperosmie (verhoogde reukzin) en asthenie (algemene lichaamszwakte).
Het wordt omschreven als een multi-orgaanaandoening met uiteenlopende symptomen van prikkelbare darm, verwardheid, hartritmestoornissen tot migrerende spier- en gewrichtspijnen. MCS treft naar schatting een 15% van de Amerikaanse bevolking waaronder met name vrouwen (90%). Het gebrek aan een duidelijke medische definiëring, diagnostische markers en de omvang van gemelde symptomen bemoeilijken evenwel het correct herkennen van deze aandoening.
Het vinden van betrouwbare biomarkers bij meervoudige chemische gevoeligheid blijft een ware zoektocht. Via meerdere wetenschappelijke studies wordt de denkpiste onderzocht rond de functionele en/of genetische defecten om toxische (afval)stoffen en peroxiden te ontgiften. Bij een mank lopende lever/darm/nierontgifting ontstaat er een toename van oxidatieve stress enerzijds en het steeds moeilijker wegvangen van nieuw geïnhaleerde omgevingstoxines anderzijds. Versnelde lipideperoxidatie, glutathiondepletie in combinatie met verhoogde pro-inflammatoire cytokines dienen daarom in de medische analyse meegenomen te worden.
Een retrospectief onderzoek bij 41 MCS-patiënten liet zien dat 92.3% onder hen een significant hogere prevalentie had van zware metalen zoals kwik. Bijna 33% onder hen kreeg last van MCS na het verwijderen van tandheelkundig almagaan. De giftige methylkwikdampen die bij de ingreep vrijkomen kunnen een rol spelen in het inactiveren van zwavelhoudende enzymen (glutathionperoxidase) alsook immuno- en neurotoxicologische effecten teweegbrengen.
Daarnaast kunnen neurologische factoren een rol spelen in de ontwikkeling van MSC. Met behulp van o.a. positronemissietomografie (SPECT) kunnen wetenschappers zien dat het MSC-brein minder controle heeft over het verwerken van binnenkomende geuren. Enerzijds door een gereduceerde neurale activiteit in de orbito-frontale cortex, anderzijds door een hyperactiviteit aan de limbische zijde. De balans tussen remmende en prikkelende neuronale signalen is verstoord. Er is snel sprake van overprikkeling bij het waarnemen van een geur. Er wordt als het ware ook meer met emoties op gereageerd en het rationele via de frontale cortex slaagt er niet in de geurprikkel te filteren.
Het reduceren van meervoudige chemische gevoeligheid is niet zo eenvoudig en vraagt een integrale aanpak. In eerste instantie dient de blootstelling aan chemische toxische stoffen zoveel mogelijk beperkt te worden. Check bijv. kraanwater op zware metalen, vermijd het gebruik van synthetische parfums, geurkaarsen, wasproducten en bouwmaterialen met VOC’s zoals gyproc en kunstmatige lijmen. Kies voor voeding die zoveel mogelijk vrij is van e-additieven, pesticiden en zware metalen. Een microbioomanalyse dient uitsluitsel te geven over onderliggende pathogenen (proteobacteriën, schimmels) en de microbiële capaciteit om chemicaliën te ontgiften. In de tweede plaats is het belangrijk om na te gaan of het lichaam in staat is om de toxische load (via de lever) te neutraliseren en af te voeren. Ook een slecht functionerende klep van Bauhin kan mogelijk aan de basis liggen.
Tot slot behoort de intranasale toediening van glutathion – omwille van z’n sterk anti-oxidatieve eigenschappen – tot een van de mogelijke MCS-interventies. Een neusspray met gestabiliseerde (>97,4) gereduceerde glutathion kan op een gemakkelijke manier, meermaals per dag worden toegediend. Ook het aanvullen van nutriënttekorten zoals magnesium, vitamines B6, B9, B12 en C behoort tot de complementaire aanpak.
Bronvermelding:
1. Sabrina Rossi, MSc and Alessio Pitidis, MSc. Multiple Chemical Sensitivity. J Occup Environ Med. 2018 Feb; 60(2): 138–146.
2. Chiara De Luca et al. The Search for Reliable Biomarkers of Disease in Multiple Chemical Sensitivity and Other Environmental Intolerances. Int J Environ Res Public Health. 2011 Jul; 8(7): 2770–2797.
3. Paolo D. Pigatto et al. Allergological and Toxicological Aspects in a Multiple Chemical Sensitivity Cohort. Oxid Med Cell Longev. 2013; 2013: 356235.
4. Chiara De Luca et al. Biological definition of multiple chemical sensitivity from redox state and cytokine profiling and not from polymorphisms of xenobiotic-metabolizing enzymes. Toxicol Appl Pharmacol . 2010 Nov 1;248(3):285-92.
5. M. Vadalà et al. A Proposal for Clinical Biomarkers in Multiple Chemical Sensitivity. Clin Ter 2020; 171 (2):e149-155.
6. Koontz, J. M., Dancy, B. C. R., Horton, C. L., Stallings, J. D., DiVito, V. T., & Lewis, J. A. (2019). The Role of the Human Microbiome in Chemical Toxicity. International journal of toxicology, 38(4), 251–264.
7. Beniamino Palmieri et al. The role of sensory and olfactory pathways in multiple chemical sensitivity. Reviews on Environmental Health 2020 Volume 36 Issue 3.
8. Laurie K. Mischley, ND et al. Safety Survey of Intranasal Glutathione. J Altern Complement Med. 2013 May; 19(5): 459–463.
9. L Galland et al. Biochemical abnormalities in patients with multiple chemical sensitivities. Occup Med . 1987 Oct-Dec;2(4):713-20.
10. Elena Aguilar-Aguilar et al. Food Implications in Central Sensitization Syndromes. J Clin Med. 2020 Dec; 9(12): 4106.