Cosmetica en gezondheidsrisico’s

12 Aug, 2020

Door: Karlien Bongers

Persoonlijke hygiëne was lange tijd niet vanzelfsprekend. Pas in 1910 werd een toiletvoorziening in ieder huis wettelijk verplicht en sinds 1965 moet een nieuw te bouwen huis een aparte badkamer krijgen. Inmiddels gebruiken we per persoon per jaar gemiddeld 25.000 liter om het toilet door te spoelen en te douchen. De producten die we daarbij gebruiken zijn niet alleen potentieel belastend voor onszelf maar ook voor onze omgeving; van veel producten is de veiligheid op zijn minst dubieus.

Al jaren toont de markt van producten voor de persoonlijke dagelijkse verzorging een stijgende lijn. Gemiddeld gebruiken vrouwen dagelijks twaalf verzorgingsproducten met 168 unieke ingrediënten en mannen gemiddeld zes verzorgingsproducten met 85 unieke ingrediënten.¹ In 2019 werd volgens de Nederlandse Cosmetica Vereniging (NCV) gemiddeld 161 euro per persoon per jaar aan cosmetica uitgegeven. En hoewel de consument belangstelling heeft voor duurzaamheid en ‘natuurlijk’, is gebruiksgemak vooralsnog doorslaggevend bij de keuze voor cosmetica.

Onder cosmetica worden niet alleen producten verstaan die ons uiterlijk verfraaien zoals lippenstift en make-up. Officieel zijn cosmeticaproducten ‘alle stoffen of mengsels die bestemd zijn om in aanraking te worden gebracht met delen van het menselijke lichaamsoppervlak of met de mondholte, met het hoofdzakelijke oogmerk deze te reinigen, parfumeren, beschermen, in goede staat te houden, uiterlijk te wijzigen of lichaamsgeuren te corrigeren’. Onder stof wordt hierbij verstaan ‘ieder chemisch element en de verbindingen ervan, zoals zij voorkomen in natuurlijke toestand of bij de vervaardiging ontstaan, met inbegrip van alle additieven die nodig zijn voor het behoud van de stabiliteit ervan en alle onzuiverheden ten gevolge van het toegepaste procedé’. De gebruikte stoffen dienen te worden vermeld op het etiket volgens de Internationale Naamgeving voor Cosmetische Ingrediënten: hun INCI-naam.
Sinds 2013 moet alle cosmetica voldoen aan de eisen van de Europese Cosmeticaverordening. Die bestaat uit veertig artikelen met tien annexen en heeft als primair doel dat ‘cosmetische producten de gezondheid van de mens niet mogen schaden wanneer zij onder normale of redelijkerwijze te voorziene gebruiksvoorwaarden worden aangewend’.

1. Hamilton T, de Gannes GC. Allergic contact dermatitis to preservatives and fragrances in cosmetics. Skin Therapy Lett. 2011;16(4):1-4.
2. Scientific Committee on Consumer Safety. Opinion on Nitrosamines and Secondary Amines in Cosmetic Products. 2010; SCCS/1458/11.
3. Cheng J, Zug KA. Fragrance allergic contact dermatitis. Dermatitis. 2014;25(5):232-245.
4. Heisterberg MV, Menné T, Andersen KE, et al. Deodorants are the leading cause of allergic contact dermatitis to fragrance ingredients. Contact Dermatitis. 2011;64(5):258-264.
5. Klaschka U. Natural personal care products-analysis of ingredient lists and legal situation. Environ Sci Eur. 2016;28(1):8.