De darm-migraineconnectie
06 Apr, 2023
Door Dennis Zeilstra
Het valt op dat bij migraine alle typen hoofdpijn vaak samengaan met buikklachten. Misselijkheid en overgeven zijn bekende klachten, net als de ervaring dat bepaalde voedingsmiddelen een aanval kunnen uitlokken. Minder bekend is dat ook andere buikklachten vaker voorkomen. Zo blijkt uit onderzoek dat migrainepatiënten twee tot viermaal zo vaak last hebben van prikkelbaredarmsyndroom dan gezonde leeftijdsgenoten.2,3 Dit doet alvast vermoeden dat de darm en het microbioom mogelijk een rol spelen bij migraine. Hier liggen mogelijk kansen voor therapie.
Het is niet verbazingwekkend dat het microbioom bij zo ongeveer elk ziektebeeld een rol speelt, omdat mens en microbioom niet los te koppelen zijn. Dat kwam hier al eerder aan de orde in een artikel over de relatie tussen schilklier en het darm-microbioom (Orthofyto 2, 2022). We zijn een holobiont en ge-coevolueerd met de microben in en op ons lichaam.4 Net als een gebroken been leidt tot immuunreactie en afgeleide klachten zoals vermoeidheid, of mogelijk somberheid, kortom systemische effecten, leiden (patho)fysiologische veranderingen ook tot veranderingen in het microbioom en vice versa.
Migraine is een veelvoorkomende aandoening die volgens de NHG standaard ca. 15% van de Nederlandse bevolking treft.1 De etiologie en pathogenese van migraine zijn echter nog niet helemaal duidelijk. Verschillende aspecten spelen een rol, waaronder neuro-inflammatie. PET/MRI-scan onderzoek bij migrainepatiënten en diermodellen laten zien dat ontstekingsreacties in met name het hersenvlies leiden tot pijn.5 Deze ontstekingsactiviteit kan ontstaan in het hersenvlies, of dieper in het brein en middels signaalmoleculen het hersenvlies bereiken, onder andere via hersenvocht.
Meer informatie: microbiome-center.nl.
Lees het gehele artikel vanaf pagina 26 in OrthoFyto 2/23.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Hoofdpijn NHG-Richtlijnen. [cited 2023 Feb 10]. Available from: richtlijnen.nhg.org/standaarden/hoofdpijn
2. Welander NZ, Olivo G, Pisanu C, Rukh G, Schiöth HB, Mwinyi J. Migraine and gastrointestinal disorders in middle and old age: A UK Biobank study. Brain Behav. 2021 Aug;11(8):e2291.
3. Bin Abdulrahman KA, Alenazi NS, Albishri SB, Alshehri FF. Association of Migraine and Irritable Bowel Syndrome in Saudi Arabia: A Nationwide Survey. BioMed Res Int. 2022;2022:8690562.
4. van de Guchte M, Blottière HM, Doré J. Humans as holobionts: implications for prevention and therapy. Microbiome. 2018 Dec.
5. Erdener ŞE, Kaya Z, Dalkara T. Parenchymal neuroinflammatory signaling and dural neurogenic inflammation in migraine. J Headache Pain. 2021 Nov 18;22(1):138.
6. Logsdon AF, Erickson MA, Rhea EM, Salameh TS, Banks WA. Gut reactions: How the blood–brain barrier connects the microbiome and the brain. Exp Biol Med. 2018 Jan;243(2):159–65.
7. Polat İ, Karaoğlu P, Şişman AR, Yiş U, Hız Kurul S. Inflammation and endothelial dysfunction in pediatric migraine patients. Pediatr Int. 2022 Jan.
8. Knox EG, Lynch CMK, Lee YS, O’Driscoll CM, Clarke G, Cryan JF, et al. The gut microbiota is important for the maintenance of blood–cerebrospinal fluid barrier integrity. Eur J Neurosci. 2023;57(2):233–41.
9. Koh A, Bäckhed F. From Association to Causality: the Role of the Gut Microbiota and Its Functional Products on Host Metabolism. Mol Cell. 2020 May 21;78(4):584–96.
10. Arzani M, Jahromi SR, Ghorbani Z, Vahabizad F, Martelletti P, Ghaemi A, et al. Gut-brain Axis and migraine headache: a comprehensive review. J Headache Pain 2020 Feb 13.
11. Goadsby PJ, Holland PR, Martins-Oliveira M, Hoffmann J, Schankin C, Akerman S. Pathophysiology of Migraine: A Disorder of Sensory Processing. Physiol Rev. 2017 Apr;97(2):553–622.
12. Chojnacki C, Popławski T, Konrad P, Fila M, Chojnacki J, Błasiak J. Serotonin Pathway of Tryptophan Metabolism in Small Intestinal Bacterial Overgrowth—A Pilot Study with Patients Diagnosed with Lactulose Hydrogen Breath Test and Treated with Rifaximin. J Clin Med. 2021 May 12;10(10):2065.
13. Fila M, Chojnacki J, Pawlowska E, Szczepanska J, Chojnacki C, Blasiak J. Kynurenine Pathway of Tryptophan Metabolism in Migraine and Functional Gastrointestinal Disorders. Int J Mol Sci . 2021 Sep.
14. Georgescu D, Reisz D, Gurban CV, Georgescu LA, Ionita I, Ancusa OE, et al. Migraine in young females with irritable bowel syndrome: still a challenge. Neuropsychiatr Dis Treat. 2017 Dec 20;14:21–8.
15. Worm J, Falkenberg K, Olesen J. Histamine and migraine revisited: mechanisms and possible drug targets. J Headache Pain. 2019 Mar 25;20(1):30.
16. Parohan M, Djalali M, Sarraf P, Yaghoubi S, Seraj A, Foroushani AR, et al. Effect of probiotic supplementation on migraine prophylaxis: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutr Neurosci. 2022 Mar 4;25(3):511–8.
17. Straube A, Müller H, Stiegelbauer V, Frauwallner A. [Migraine prophylaxis with a probiotic. Results of an uncontrolled observational study with 1,020 patients]. MMW Fortschr Med. 2018;160(Suppl 5):16–21.