DNA-analyses in de praktijk

03 Dec, 2018

Door: Rob van Dijk

In de afgelopen jaren is DNA-onderzoek een betaalbare optie geworden om informatie te krijgen over een vermoede of mogelijke aandoening. Een laboratoriumanalyse van het DNA is voor de orthomoleculair arts en therapeut bij diverse aanbieders beschikbaar. Een belangrijke vraag is hoe zinvol een dergelijk onderzoek is. DNA-onderzoek kan nuttige informatie verschaffen bij met name klachten die al van jongs af aan spelen, analogen in de familie hebben, hardnekkig zijn, of bijzonder van aard.

Middels bloedonderzoek of een organische-zurentest kunnen allerlei knelpunten in de stofwisseling worden ontdekt. Soms echter komt er weinig relevants uit, en soms ook blijft de oorzaak onduidelijk. Met een DNA-onderzoek kan men dieper op de biochemie inzoomen, waardoor mogelijk de vinger precies op de zere plek kan worden gelegd. Daarna kan men gericht zoeken naar strategieën om knelpunten te omzeilen of te compenseren. Niet elke aanbieder van DNA-rapportages voorziet hier voldoende in, maar in potentie kan zo’n rapportage dit wel bieden.

DNA-onderzoek in ziekenhuizen is vrijwel altijd gericht op bevestiging van een vermoede aandoening. Daarbij wordt specifiek gekeken naar een aantal Single Nuclear Polymorphisms (SNP’s) waarvan bekend is dat ze risico verhogend zijn. Een SNP is een variant in het DNA. Formeel is deze term bedoeld voor mutaties die bij meer dan 1% van de populatie voorkomen. In de praktijk wordt SNP nogal eens voor alle mutaties gebruikt. Dit soort onderzoek valt buiten het kader van dit artikel.

In grote lijnen zijn er voor patiënt en therapeut twee soorten private aanbieders van DNA-onderzoek:

1. All-in-one onderzoek + rapportage: GeneCoach, MijnLabtest, SmartDNA en wellicht ook anderen. Deze leveren voor een bedrag van 400 tot 800 euro een fraai en begrijpelijk rapport voor de ‘leek’. Het aantal SNP’s bedraagt 100 tot 150, omdat de inhoud is beperkt tot dat wat goed is onderbouwd met studies en wat concreet kan worden vertaald naar praktische interventies.
2. Gescheiden onderzoek en rapportage: 23andme, Ancestry, DeCodeMe en anderen leveren voor een bedrag van €115 – €170 een omvangrijk gegevensbestand met minstens 600.000 SNP’s. Dit bestand dient echter elders te worden omgezet naar een interpreteerbaar rapport. Daarvoor zijn tientallen aanbieders te vinden op internet, die elk een eigen benadering hebben. StrateGene, Nutrahacker, MTHFR-support, Promethease en Livewello zijn enkele bekende. Het aantal gerapporteerde SNP’s bedraagt doorgaans enkele honderden, veelal met referenties. De kosten van zulke rapportages liggen tussen 5 en 50 dollar. De informatie is veel beknopter dan bij de all-in-one aanbieders en vergt de nodige kennis om er verder mee te kunnen.