Histamine-intolerantie in de complementaire praktijk

09 Apr, 2020

Door: Tanja Visser

Naar schatting 1% van de Westerse bevolking kampt met een overgevoeligheid voor histamine.¹ Wanneer uw cliënt meer histamine in het lichaam heeft dan er enzymatisch kan worden afgebroken, ontstaan er klachten als intolerantie. Belangrijke interventies zijn dan modulatie van het darm- en mondmicrobioom met voeding en suppletie en gebruik van natuurlijke antihistaminica.

Histamine is een biogeen amine, dat in het lichaam wordt aangemaakt en opgeslagen in mestcellen. Het stimuleert de zenuwuiteinden van het autonome zenuwstelsel en beïnvloedt de werking van de spijsvertering, bloedsomloop en ademhaling.
Histamine komt van nature in voeding voor, zoals in spinazie, tomaten of varkensvlees of ontstaat in producten door gisting (fermentatie), rijping of lang bewaren, zoals in oude kaas, salami, bier en zuurkool.
Het wordt door de enzymen MAO, DAO en NMT in de darmen, lever en in het bloed afgebroken. Wanneer er meer histamine binnen komt dan de enzymsystemen kunnen afbreken, kunnen histaminerijke voedingsmiddelen overgevoeligheidsreacties uitlokken.

Zowel producten die rijk zijn aan histamine als producten rijk aan histaminevrijmakers kunnen klachten uitlokken. Voor een overzicht van de producten die het meest frequent klachten geven.
De hoeveelheid histamine en histaminevrijmakers die bij een overgevoeligheid wordt verdragen, verschilt van cliënt tot cliënt en varieert ook binnen één persoon. Iemand reageert pas wanneer een bepaalde gevoeligheidsdrempel wordt overschreden. De gevoeligheidsdrempel wordt beïnvloed door o.a. ziekte, stress, medicijngebruik, infecties en de lever- en darmfunctie.

Factoren die histamine-overgevoeligheid bij uw cliënt kunnen veroorzaken of verergeren zijn legio.^2,3,4 In de eerste plaats genetische aanleg, bijvoorbeeld afwijkingen in de enzymsystemen methyleen-tetrahydrofolaat-reductase (MTHFR), di-amino-oxidase (DAO), mono-amino-oxidase (MAO) en histamine-N-methyl-transferase (HNMT). Vervolgens nutriënttekorten, zoals aan vitamine B12, B6, B1, B2, C, foliumzuur, zink, koper en methionine. Deze cofactoren zijn nodig voor de afbraak van histamine en/of het stabiliseren van de mestcellen.
Medicatie kan een oorzaak zijn, zoals antibiotica, maagzuurremmers, de anticonceptiepil en MAO-remmers. Maar ook stress, angst en slaapgebrek; hierdoor ontstaat een verhoogde afgifte en doorlaatbaarheid van endogeen histamine. Verder een hormonale onbalans, zoals bijnieruitputting en oestrogeendominantie, en overmatig alcoholgebruik.
Voorts een aantal ziekten, waaronder coronaire hartziekten, hoge bloeddruk en ademhalingsziekten zoals astma en COPD. Hierbij is er sprake van een verhoogde gevoeligheid voor histamine. Migraine kenmerkt zich door een verminderde DAO-activiteit, waardoor een geringere afbraak van histamine plaatsvindt. Ten slotte kunnen ook ontregelingen in het spijsverteringskanaal de oorzaak zijn.

1. Maintz L. et al, Histamine and histamine intolerance, The American journal of Clinical Nutrition. 2007; 85:1185-1196.
2. Kovacova-Hanuskova, E. et al, Histamine, histamine intoxication and intolerance, Allergologia et Immunopathologia. 2015; 43:498-506.
3. San Mauro M. et al, Histamine intolerance and dietary management: A complete review, Allergologia et Immunopathologia. 2016; 44 (5): 475-483.
4. Izquierdo-Casas J et al, Low serum DAO activity levels in patients with migraine. Journal of Physiology and Biochemistry. 2017; 1-7
5. Landete, José María, et al., Updated molecular knowledge about histamine biosynthesis by bacteria, Critical reviews in food science and nutrition 48.8. 2008; 697-714.
6. Pugin, Benoit, et al., A wide diversity of bacteria from the human gut produces and degrades biogenic amines, Microbial Ecology in Health and Disease 28.1. 2017; 1353881.
7. Manzotti G. et al, Serum diamine oxidase activity in patients with histamine intolerance, International Journal of Immunopathology and Pharmacology. 2015; 29(1): 105-111.
8. Kofler L et al, Histamine 50 Skin-Prick Test: A tool to diagnose histamine intolerance, ISRN Allergy 2011: 353045.
9. Dev S. et al., Suppression of histamine signaling by probiotic Lac-B: a possible mechanism of its anti-allergic effect, J Pharmacol Science. 2008; Jun;107(2):159-66. Epub 2008 Jun 5.
10. Oksaharju A. et al., Probiotic LA Rhamnosus downregulates FCER1 and HRH4 expression in human mast cells, World J Gatroenterol. 2011; 17 (6): 750-759.
11. Kujng HG. et al., Reduction of Biogenic Amines during Miso Fermentation by Lactobacillus plantarum as a Starter Culture, J Food Prot. 2016; Sep;79(9):1556-1561. doi: 10.4315/0362-028X.JFP-16-060.