Hoge bloeddruk te lijf met stevige sport

01 Aug, 2023

Door Remko Kuipers

Wie ziek is heeft de neiging dingen te laten, uit angst dat de ziekte zal verergeren, of dat het anderen belast. Zo durven patiënten na een hartinfarct vaak niet te gaan sporten, omdat het niet goed is voor hun hart. Evolutionair is dit ziektegedrag goed te verklaren. In de oertijd waren infectieziekten onze belangrijkste doodsoorzaak en dus beschermde je je stamgenoten door bij ziekte je slaapplaats op te zoeken. Tegenwoordig zijn hart- en vaatziekten, naast kanker, de belangrijkste doodsoorzaak, vaak door inactiviteit.

Hypertensie, ofwel een hoge bloeddruk – een bloeddruk van boven de 140 mmHg systolisch en/of 90 mmHg diastolisch – is geassocieerd met een verhoogde kans op hart- en vaatziekten, met name met beroertes, een herseninfarct, ofwel cerebrovasculair accident (CVA) of transient ischemic accident (TIA), maar ook met het krijgen van een hartinfarct. Lang werd gedacht dat hypertensie ‘normaal’ was; dat de bloeddruk steeds hoger werd naarmate de leeftijd toenam. Als cardioloog zie ik nog regelmatig oudere mensen die van hun huisarts te horen hebben gekregen dat op hun leeftijd een bloeddruk van 160/100 mmHg normaal is en dus geen behandeling behoeft. Die gedachten of inzichten zijn echter al enige tijd achterhaald.
Zo heeft onderzoek onder diverse stammen van jager-verzamelaars laten zien dat bij hen helemaal geen stijging van de bloeddruk plaatsvindt naarmate ze ouder worden. Hypertensie is daarmee, net zoals vrijwel al ‘onze’ huidige ziekten, een typische welvaartsziekte. Ofwel een ziekte die vooral het gevolg is van de interactie, eigenlijk de mismatch, tussen onze moderne, nog immer in toenemende mate veranderende omgeving – zoals ons eten, ons drinken, onze populatiedichtheid en de invloed van social media – en onze vele malen langzamer mee veranderende genen die feitelijk nog steeds in de oertijd leven.

Een enorm onderschat probleem bij de behandeling van hypertensie is dat in 90-95% van de gevallen geen oorzaak voor de verhoogde bloeddruk kan worden gevonden. Tenminste, niet binnen het paradigma van de huidige proximale geneeskunde. In medisch jargon wordt dan gesproken over primaire of essentiële hypertensie, wat in feite betekent: je hebt een hoge bloeddruk, maar de dokter snapt niet waarom. De apotheek met zijn medicijnen is dan al snel het toevluchtsoord. In de overige 5-10% van de gevallen wordt wel een oorzaak gevonden, zoals een nier-, bijnier- of schildklierziekte/stoornis of het obstructief slaapapneu syndroom (OSAS). Ook in dat geval volgt meestal medicinale behandeling.

Lees het gehele artikel vanaf pagina 10 in OrthoFyto 4/23.

Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50

Bronvermelding:
1. Carnethon, M. R., Evans, N. S., Church, T. S., Lewis, C. E., Schreiner, P. J., Jacobs Jr, D. R., ... & Sidney, S. (2010). Joint associations of physical activity and aerobic fitness on the development of incident hypertension: coronary artery risk development in young adults. Hypertension, 56(1), 49-55.
2. Cordero, A., & Alegria-Ezquerra, E. (2009). TG/HDL ratio as surrogate marker for insulin resistance. EJ Cardiol Pract [Internet], 8, 16.
3. Miyai, N., Arita, M., Miyashita, K., Morioka, I., Shiraishi, T., Nishio, I., & Takeda, S. (2002). Antihypertensive effects of aerobic exercise in middle-aged normotensive men with exaggerated blood pressure response to exercise. Hypertension Research, 25(4), 507-514.
4. Joseph, G., Marott, J. L., Torp-Pedersen, C., Biering-Sørensen, T., Nielsen, G., Christensen, A. E., ... & Mogelvang, R. (2019). Dose-response association between level of physical activity and mortality in normal, elevated, and high blood pressure. Hypertension, 74(6), 1307-1315.
5. Williams, B., Mancia, G., Spiering, W., Agabiti Rosei, E., Azizi, M., Burnier, M., ... & Desormais, I. (2018). 2018 ESC/ESH Guidelines for the management of arterial hypertension: The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Society of Hypertension (ESH). European heart journal, 39(33), 3021-3104.
6. Fecchio, R. Y., de Sousa, J. C., Oliveira-Silva, L., da Silva Junior, N. D., Pio-Abreu, A., da Silva, G. V., ... & Forjaz, C. L. (2023). Effects of dynamic, isometric and combined resistance training on blood pressure and its mechanisms in hypertensive men. Hypertension Research, 46(4), 1031-1043.
7. Levine, B. D., Baggish, A. L., Kovacs, R. J., Link, M. S., Maron, M. S., & Mitchell, J. H. (2015). Eligibility and disqualification recommendations for competitive athletes with cardiovascular abnormalities: Task Force 1: classification of sports: dynamic, static, and impact: a .... J Am Coll Cardiol, 66(21), 2350-2355.