De invloed van hormoonverstorende stoffen

09 Oct, 2017

Door: Hans van Montfort

Anno 2017 wordt ons lichaam belast met op zijn minst zevenhonderd chemicaliën die niet in het lichaam gevonden werden vóór de twintigste eeuw. We worden blootgesteld aan chemicaliën door producten die we zelf kopen, zoals cosmetica en andere verzorgingsproducten, plastic verpakkingen, verf en elektronica. De landbouwmethodieken en voedingsindustrie doen daar nog een schepje bovenop. Onvrijwillig zijn we onderdeel van een ongecontroleerd cocktailexperiment. We moeten nog maar zien en ervaren hoe ons lichaam en onze vruchtbaarheid zullen reageren op deze chemische belasting.

Op dit ogenblik bestaan er meer dan 82.000 door de mens gemaakte chemicaliën en er komen er drie per dag bij. De meerderheid van deze chemicaliën is nooit getest op eventuele schade aan ons lichaam, ons immuunsysteem en hormonaal systeem. En zelfs als een stof getest is en schadelijk bevonden, kan deze in onze voedselketen terechtkomen. In een onderzoek in negen boomgaarden in Nederland, uitgevoerd in opdracht van Greenpeace in oktober 2015, werden 197 sporen van 54 verschillende bestrijdingsmiddelen aangetroffen. Hiervan was 21% zeer giftig voor in het water levende organismen en 70% was officieel niet toegelaten in de EU.¹ Een ander, Frans onderzoek toonde aan dat 80% van de bladgroenten in de supermarkt bestrijdingsmiddelen bevat, en dat 67% daarvan hormoonverstorend was en 16% officieel verboden. Een 317 pagina’s tellend overzicht van hormoonverstorende stoffen is te vinden op de website www.endocrinedisruption.org.

Een andere bron van hormoonverstorende stoffen is medicatie. Natuurlijk, bij een levensbedreigende ziekte worden mogelijke bijwerkingen van een medicijn geaccepteerd. We zijn echter geschrokken van het feit dat er vele mensen zijn die geneesmiddelen nemen om cosmetische redenen en daarvan de soms ernstige bijwerkingen accepteren. De afgelopen jaren zijn wij betrokken in een onderzoek naar ongewenst haarverlies. We hebben gezien dat de middelen die beschikbaar waren ofwel bijwerkingen hadden op het gebied van de hormoonverstoring, ofwel niet werkten. Zo kennen wij het zogenaamde post-finasteride syndroom met libidoverlies, erectie en ejaculatie problemen, depressie en zelfs suïcide. Bij een aantal patiënten verdwijnen deze bijwerkingen niet na het staken van deze medicatie. In ons project zijn we erin geslaagd een werkzaam middel te ontwikkelen tegen de meeste vormen van ongewenst haarverlies. En dit zonder bijwerkingen.

1. www.greenpeace.nl, nieuwsbericht 16 oktober 2016.
2. Levine H, Jørgensen N, Martino-Andrade A, Mendiola J, Weksler-Derri D, Mindlis I, Pinotti R, Swan SH. Temporal trends in sperm count: a systematic review and meta-regression analysis. Hum Reprod Update 2017:1-14.
3. Greenspan's Basic & Clinical Endocrinology, 9e druk (2011). David G. Gardner, Dolores Shoback. Search Textbook. Chapter 1. Hormones and Hormone Action Mc Graw-Hill uitgevers.
4. Presentatie van Don Huber, emeritus hoogleraar Plant Pathology Purdue University.
5. Mazzei P, Piccolo A. Quantitative evaluation of noncovalent interactions between glyphosate and dissolved humic substances by NMR spectroscopy. Environ. Sci. Technol. 2012;5:5939-5946.
6. Rattan S, Zhou C, Chiang C, Mahalingam S, Brehm E, Flaws JA. Exposure to endocrine disruptors during adulthood: consequences for female fertility. Journal of Endocrinology 2017;233(3): R109-R129.
7. Bakker J, Hakkert BC, Hessel EVS, Luit RJ, Piersma AH, Sijm DTHM, Rietveld AG, van Broekhuizen FA, van Loveren H, Verhoeven JK. Bisphenol A: Part 2. Recommendations for risk management. RIVM 2016 (RIVM Rapport 2015-0192).
8. Fiedor L, Kania A, Myśliwa-Kurdziel B, Orzeł Ł, Stochel G. Understanding chlorophylls: central magnesium ion and phytyl as structural determinants. Biochimica et Biophysica Acta 2008;1777(12):1491-500.
9. Guo W, Huen K, Park JS, Petreas M, Crispo Smith S, Block G, Holland N. Vitamin C intervention may lower the levels of persistent organic pollutants in blood of healthy women – A pilot study. Food and Chemical Toxicology 2016;92:197-204.
10. Saniya Rattan et al. Exposure to endocrine disruptors during adulthood: consequences for female fertility. J Endocrinol 2017;233:R109-R129