Mitochondriale dynamiek in de oncologie
27 Nov, 2024
Door Saskia Cant
De dynamiek die zich afspeelt in en rond mitochondria zijn cruciaal voor een optimale celwerking, zoals het celmetabolisme, de stressrespons en homeostase. Mogelijks liggen mitochondriale dysfuncties aan de basis van veel chronische aandoeningen, waaronder kanker. In een vorige editie van OrthoFyto (februari 2021, Kanker bezien als metabolische ziekte) ging Vera van Randwijck uitvoerig in op de mitochondriale energieproductie en de link met kanker. Recent heeft men vastgesteld dat de mitochondriale dynamiek vermoedelijk eveneens een belangrijke rol speelt in het ontstaan van kanker.
De gemeenschappelijke deler bij verschillende kankertypes blijkt een gewijzigde mitochondriale functie te zijn. Reeds tachtig jaar geleden merkte Warburg op dat kankercellen een beschadigde celademhaling hadden, leidende tot een gereduceerde celademhaling en verhoogde lactaatproductie (aerobe glycolysis of Warburg effect). Sindsdien wordt dit bevestigd in verschillende klinische studies. Het eerste onderdeel van deze hypothesis, waarbij men ervan uitgaat dat bij snelgroeiende tumoren de glycolysis en lactaatproductie sterk verhoogd is, is inmiddels algemeen aanvaard en aangetoond in preklinische studies en in vivo. Het tweede deel van deze hypothesis, waarbij men het mogelijke ontstaan en progressie van kanker toewijst aan mitochondriale dysfuncties, is echter nog steeds niet volledig opgehelderd. Klinische studies tonen een sterke correlatie tussen mitochondriale dysfunctie, zoals defecten in de celademhalingscyclus (oxidatieve fosforylering of OXPHOS), mtDNA (mitochondriaal DNA) mutaties en minder aanwezigheid van mtDNA in humane kankercellen. Ernstige mitochondriale dysfunctie leidt idealiter tot celapoptose. Deze natuurlijke celdood treedt bij tumorcellen echter niet op, waardoor de mitochondriale functies intact blijven, ook al zijn er dysfuncties aanwezig.1
Lees het gehele artikel vanaf pagina 22 in OrthoFyto 6/24.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Srinivasan S. et al. Mitochondrial dysfunction and mitochondrial dynamics-The cancer connection. Biochimica et biophysica Acta. 2017; 1858:602-614.
2. Chen W. et al. Mitochondrial dynamics in health and disease. Signal transduction and targeted therapy. 2023 June 24;8:333.
3. Quintana-Cabrera R et al. Determinants and outcomes of mitochondrial dynamics. Molecular cell. 2023 March 16;83.
4. Liu Y. etal. Mitochondrial fission and fusion. Mechanisms of ageing and development.2020; 186.
5. Lobo F. et al. The effects of dietary interventions on brain aging and neurological diseases. Nutrients. 2022 November 2; 14:5086.
6. Casanova A. et al. Mitochondria : It’s all about energy. Frontiers in physiology. 2023 April 25.
7. Nunes Y. et al. Curcumin : A golden approach to healthy aging: A systematic review of evidence. Nutrients. 2024 July 12; 16:2721.
8. Legaki A, Moustakas I, Sikorska M, Papadopoulos G, Velliou R, et al. Hepatocyte mitochondrial dynamics and bioenergetics in obesity-related non-alcoholic fatty liver disease. Current obesity reports 2022;11(3):126-143.