Specifieke nutriëntenbehoefte bij zwangerschap
04 Aug, 2021
Door: Cindy de Waard
De basis voor een goede gezondheid wordt gelegd tijdens de eerste 1000 dagen van het leven, bestaande uit de zwangerschap plus levensjaar een en twee van het kind. Een goede nutriëntenstatus van de aanstaande moeder is essentieel om het ongeboren kind van alle benodigde voedingsstoffen te voorzien. De huidige voedingsadviezen voor zwangeren zijn onvoldoende afgestemd op gezondheidsvoordeel voor het kind op latere leeftijd. Eten voor twee is echter niet nodig. De inname van de juiste hoeveelheden macro – en micronutriënten daarentegen kan bijdragen aan een gezonde zwangerschap en een goede start van een nieuw leven.
Het wordt steeds duidelijker dat gezonde voeding en suppletie tijdens de zwangerschap (en de periode van borstvoeding) een gunstige invloed hebben op de gezondheid van moeder en kind. De inname van voldoende omega 3-vetzuren vanaf twintig weken zwangerschap en probiotica tijdens de laatste weken van de zwangerschap verlagen bijvoorbeeld de kans op allergieën bij het kind, zoals eczeem, voedselallergie en astma.1 Daarnaast is de consumptie van kwalitatief goede voeding geassocieerd met een goede zenuwontwikkeling en cognitieve functie.2 Huidige voedingsadviezen voor zwangere vrouwen baseren zich op de aanbevelingen Gezonde Voeding (2006) en nemen de correlatie tussen gezonde voeding en gezondheidsvoordelen op latere leeftijd onvoldoende mee. Momenteel werkt de Gezondheidsraad aan nieuwe aanbevelingen, die naar verwachting dit jaar uitkomen. Op basis van de huidige wetenschappelijke kennis kunnen er echter al wel aanbevelingen worden gedaan voor een gezond voedingspatroon tijdens de zwangerschap.
In principe zijn de dagelijks aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddelen voor zwangere vrouwen dezelfde als voor gezonde vrouwen van negentien tot vijftig jaar. Eten voor twee is dan ook niet nodig, waarmee overmatige gewichtstoename tijdens de zwangerschap voorkomen kan worden. Er zijn wel iets hogere aanbevelingen voor vlees, kip, eieren en vleesvervangers vanwege de verhoogde ijzerbehoefte tijdens de zwangerschap: 125-150 gram per dag in plaats van 100-125 gram per dag. Daarnaast moeten vrouwen erop letten dat ze voldoende calcium en visvetzuren binnen krijgen.
Calcium is belangrijk voor de aanleg van de botten en de inname van 1000 mg calcium per dag vanaf het tweede trimester van de zwangerschap vermindert daarnaast het risico op pre-eclampsie met een kwart.3 Voor de opname van calcium is een goede vitamine D-status belangrijk. Onderzoek laat zien dat vrouwen die minder dan 1000 mg calcium binnenkrijgen en daarnaast een lage vitamine D-status hebben, bijvoorbeeld aan het eind van de winter, hun eigen calciumvoorraad in de botten gaan aanspreken. Vrouwen die onvoldoende calcium via de voeding binnenkrijgen, bijvoorbeeld bij het volgen van een vegetarisch/veganistisch voedingspatroon, doen er goed aan 1,5-2 gram elementair calcium per dag te suppleren.4
Lees het gehele artikel vanaf pagina 24 in OrthoFyto 4/21.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Garcia-Larsen V, Ierodiakonou D, Jarrold K, Cunha S, Chivinge J, Robinson Z, et al. Diet during pregnancy and infancy and risk of allergic or autoimmune disease: A systematic review and meta-analysis. Basu S, editor. PLOS Med. 2018 Feb 28;15[2]:e1002507.
2. Borge TC, Aase H, Brantsæter AL, Biele G. The importance of maternal diet quality during pregnancy on cognitive and behavioural outcomes in children: A systematic review and meta-analysis. Vol. 7, BMJ Open. BMJ Publishing Group; 2017. p. e016777.
3. ‘Advies extra calcium vermindert pre-eclampsie met kwart’. Medischcontact [Internet]. [cited 2018 Nov 17]. Available from: https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/advies-extra-calcium-vermindert-pre-eclampsie-met-kwart.htm
4. Jouanne M, Oddoux S, Noël A, Voisin-Chiret AS. Nutrient Requirements during Pregnancy and Lactation. Nutrients. 2021 Feb 21;13[2]:692.
5. Zhao W, Li X, Xia X, Gao Z, Han C. Iodine Nutrition During Pregnancy: Past, Present, and Future. Biol Trace Elem Res. 2019 Mar 15;188[1]:196–207.
6. Aakre I, Morseth MS, Dahl L, Henjum S, Kjellevold M, Moe V, et al. Iodine status during pregnancy and at 6 weeks, 6, 12 and 18 months post-partum. Matern Child Nutr. 2021 Jan 1;17[1]:17.
7. Voeding en zwangerschap. Factsheet.
8. Sebastiani G, Herranz Barbero A, Borrás-Novell C, Alsina Casanova M, Aldecoa-Bilbao V, Andreu-Fernández V, et al. The Effects of Vegetarian and Vegan Diet during Pregnancy on the Health of Mothers and Offspring. Nutrients. 2019 Mar 6;11[3]:557.
9. Biagi C, Di Nunzio M, Bordoni A, Gori D, Lanari M. Effect of Adherence to Mediterranean Diet during Pregnancy on Children’s Health: A Systematic Review. Nutrients. 2019 May 1;11[5]:997.
10. Gernand AD, Schulze KJ, Stewart CP, West KP, Christian P. Micronutrient deficiencies in pregnancy worldwide: Health effects and prevention. Vol. 12, Nature Reviews Endocrinology. Nature Publishing Group; 2016. p. 274–89.
11. Velasco I, Bath SC, Rayman MP. Iodine as essential nutrient during the first 1000 days of life. Vol. 10. Nutrients. MDPI AG; 2018. p. 290.
12. McNulty B, McNulty H, Marshall B, Ward M, Molloy AM, Scott JM, et al. Impact of continuing folic acid after the first trimester of pregnancy: Findings of a randomized trial of folic acid supplementation in the second and third trimesters. Am J Clin Nutr. 2013;98[1]:92–8.
13. Holmes VA, Wallace JMW, Alexander HD, Gilmore WS, Bradbury I, Ward M, et al. Homocysteine Is Lower in the Third Trimester of Pregnancy in Women with Enhanced Folate Status from Continued Folic Acid Supplementation. Clin Chem. 2005;51[3]:629–34.
14. Compañ Gabucio LM, García de la Hera M, Torres Collado L, Fernández-Somoano A, Tardón A, Guxens M, et al. The use of lower or higher than recommended doses of folic acid supplements during pregnancy is associated with child attentional dysfunction at 4–5 years of age in the inma project. Nutrients. 2021 Feb 1;13[2]:1–16.
15. Serapinas D, Boreikaite E, Bartkeviciute A, Bandzeviciene R, Silkunas M, Bartkeviciene D. The importance of folate, vitamins B6 and B12 for the lowering of homocysteine concentrations for patients with recurrent pregnancy loss and MTHFR mutations. Reprod Toxicol. 2017 Sep 1;72:159–63.
16. Shi H, Enriquez A, Rapadas M, Martin EMMA, Wang R, Moreau J, et al. NAD Deficiency, Congenital Malformations, and Niacin Supplementation. N Engl J Med. 2017 Aug 10;377[6]:544–52.
17. Cuny H, Rapadas M, Gereis J, Martin EMMA, Kirk RB, Shi H, et al. NAD deficiency due to environmental factors or gene–environment interactions causes congenital malformations and miscarriage in mice. Proc Natl Acad Sci U S A. 2020 Feb 18;117[7]:3738–47.
18. Palacios C, Kostiuk LK, Peña-Rosas JP. Vitamin D supplementation for women during pregnancy. Vol. 2019, Cochrane Database of Systematic Reviews. John Wiley and Sons Ltd; 2019.
19. Lindsay KL, Buss C, Wadhwa PD, Entringer S. The Interplay Between Nutrition and Stress in Pregnancy: Implications for Fetal Programming of Brain Development. Biol Psychiatry. 2019 Jan 15;85[2]:135–49.