Westerse fytotherapie bij prikkelbare darmen
30 Nov, 2022
Door Cindy de Waard
Voor de fytotherapeutische behandeling van het prikkelbaredarmsyndroom zijn twee, uitgebreid onderzochte, kruidenmiddelen veel gebruikt: pepermuntolie en het kruidencomplexmiddel STW-5 (Iberogast).1 Maar we kunnen bij darmklachten over veel meer planten(stoffen) beschikken. In een holistische benadering zullen bovendien ook andere organen worden meegenomen, zoals maag, lever en pancreas. Dat resulteert in de inzet van specifieke plantenstoffen, waaronder slijm-, looi- en bitterstoffen.
De darmen worden slechts gedeeltelijk vanuit het centrale zenuwstelsel aangestuurd en functioneren tamelijk autonoom. De meeste ‘beslissingen’ worden lokaal genomen. Bij het ondersteunen van de darmfunctie volstaan dan in de regel ook kruiden die lokaal werken, al kunnen ze uiteindelijk ook systemische effecten hebben.2 Lokaal kan er echter nogal wat mis gaan. Het prikkelbaredarmsyndroom is in verband gebracht met laaggradige mucosale inflammatie, overdreven immuunactivatie, een verstoorde darmpermeabiliteit, verstoringen in de galzuur - en serotoninestofwisseling en een dysbiose in het darmmicrobioom.3 Daarnaast is het vanuit een natuurgeneeskundige visie goed voorstelbaar dat verteringsproblemen in de darmen een belasting geven op overige organen in het spijsverteringsstelsel. Uiteindelijk kunnen de darmproblemen leiden tot problemen elders in het lichaam. Zo hebben mensen met PDS vaker depressieve en angstklachten.4 Hoe PDS-klachten zich uiten is echter zeer persoonlijk. Dit betekent dat ook de behandeling heel persoonlijk kan worden opgesteld. Niet alleen op basis van de darmklachten; verstoringen in het gehele systeem kunnen worden meegenomen.
Medicinale plantenstoffen die voornamelijk op het spijsverteringskanaal werken zijn slijmstoffen, looistoffen (tanninen), bitterstoffen, prikkelende stoffen zoals scherpe kruiden, anthraquinonglycosiden, harsen en essentiële oliën. Daarnaast bestaan er natuurlijk ook nog de fermenteerbare plantenvezels: prebiotica. Slijmstoffen leggen een beschermend laagje over de slijmvliezen en behoeden zo het weefsel tegen kwalijke invloeden van buitenaf. Ze zijn bijvoorbeeld geschikt bij dyspeptische klachten die samengaan met brandend maagzuur of bij inflammatoire darmaandoeningen en een lekkende darm.
Lees het gehele artikel vanaf pagina 16 in OrthoFyto 6/22
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Hawrelak JA, Wohlmuth H, Pattinson M, Myers SP, Goldenberg JZ, Harnett J, et al. Western herbal medicines in the treatment of irritable bowel syndrome: A systematic review and meta-analysis. Vol. 48, Complementary Therapies in Medicine. Churchill Livingstone; 2020. p. 102233.
2. Bone K, Mills S. Principles and practice of phytotherapy: Modern herbal medicine. Principles and Practice of Phytotherapy: Second Edition. Elsevier Ltd; 2012. 1–1051 p.
3. Holtmann G, Shah A, Morrison M. Pathophysiology of Functional Gastrointestinal Disorders: A Holistic Overview. Vol. 35, Digestive Diseases. Karger Publishers; 2018. p. 5–13.
4. Hu Z, Li M, Yao L, Wang Y, Wang E, Yuan J, et al. The level and prevalence of depression and anxiety among patients with different subtypes of irritable bowel syndrome: a network meta-analysis. BMC Gastroenterol. 2021 Dec 1;21(1):1–18.
5. Weiss RF. Weiss’s herbal medicine. 2001;362.
6. McMullen M. The Use of Bitter Herbs in Practice. Int J Complement Altern Med. 2017;6(5).
7. Kelber O, Bauer R, Kubelka W. Phytotherapy in Functional Gastrointestinal Disorders. Vol. 35, Digestive Diseases. Karger Publishers; 2018. p. 36–42.
8. Rahimi R, Abdollahi M. Herbal medicines for the management of irritable bowel syndrome: A comprehensive review. Vol. 18, World Journal of Gastroenterology. 2012. p. 589–600.
9. Hanning N, Edwinson AL, Ceuleers H, Peters SA, De Man JG, Hassett LC, et al. Intestinal barrier dysfunction in irritable bowel syndrome: a systematic review. Vol. 14, Therapeutic Advances in Gastroenterology. SAGE Publications Ltd; 2021.
10. Watson JL, Ansari S, Cameron H, Wang A, Akhtar M, McKay DM. Green tea polyphenol (-)-epigallocatechin gallate blocks epithelial barrier dysfunction provoked by IFN-γ but not by IL-4. Am J Physiol - Gastrointest Liver Physiol. 2004 Nov;287(5 50-5):G954–61.
11. Song J, Lei X, Luo J, Everaert N, Zhao G, Wen J, et al. The effect of Epigallocatechin-3-gallate on small intestinal morphology, antioxidant capacity and anti-inflammatory effect in heat-stressed broilers. J Anim Physiol Anim Nutr (Berl). 2019 Jan 31;
12. Ishida T, Miki I, Tanahashi T, Yagi S, Kondo Y, Inoue J, et al. Effect of 18β-glycyrrhetinic acid and hydroxypropyl γcyclodextrin complex on indomethacin-induced small intestinal injury in mice. Eur J Pharmacol. 2013 Aug 15;714(1–3):125–31.
13. Marisa R, Assessor D, Calapai G, Delbò M. Assessment report on Glycyrrhiza glabra L. and/or Glycyrrhiza inflata Bat. and/or Glycyrrhiza uralensis Fisch., radix.
14. Nikkhah Bodagh M, Maleki I, Hekmatdoost A. Ginger in gastrointestinal disorders: A systematic review of clinical trials. Vol. 7, Food Science and Nutrition. John Wiley & Sons, Ltd; 2019. p. 96–108.
15. Wang J, Wang P, Li D, Hu X, Chen F. Beneficial effects of ginger on prevention of obesity through modulation of gut microbiota in mice. Eur J Nutr 2019 592. 2019 Mar 11;59(2):699–718.
16. Hawrelak JA. Herbal Medicines and the Gastrointestinal Microbiota-Herbs that Nurture and Herbs that Kill. In: SW Conference. 2022.