Wisselwerking tussen schildklier en het microbioom
06 Apr, 2022
Door Dennis Zeilstra
De schildklier en het microbioom zijn nauw verbonden. De systemen beïnvloeden elkaar over en weer, zowel fysiologisch als pathologisch. De belangrijkste schildklierziekten worden getypeerd als auto-immuunziekten. Met de komst van betere identificatietechnieken voor micro-organismen laat zich de vraag stellen of de onderliggende afweerreacties primair op lichaamseigen cellen en stoffen gericht zijn, of een neveneffect zijn van een immuunrespons op microben.
De wetenschappelijke interesse in de rol van het microbioom bij allerlei aspecten van humane gezondheid is de afgelopen decennia exponentieel gegroeid. Dat is niet voor niets, want het microbioom blijkt in feite bij elke ziekte die onderzocht wordt een rol te spelen. Vanuit een evolutionaire achtergrond is dit begrijpelijk; de mens en zijn microbioom zijn geco-evolueerd en vormen een zogenaamd superorganisme of holobiont, dus een samenhangend biologisch systeem.1
Het meest onderzochte mechanisme waarmee het microbioom en onze fysiologie interacteren, is het immuunsysteem. Tijdens onze eerste levensjaren wordt het immuunsysteem actief getraind om verschillende soorten micro-organismen te herkennen en al dan niet te gedogen. In onze latere levensjaren beïnvloedt het microbioom actief de toonzetting van het immuunsysteem.4 Dit is een tweerichtingsverkeer, want op haar beurt beïnvloedt het immuunsysteem ook de samenstelling en activiteit van het microbioom. Naast de invloed op en door het immuunsysteem, vindt een vergelijkbare bi-directionele interactie plaats via de nervus vagus en via hormonale routes.
Gezien deze nauwe samenhang tussen de menselijke fysiologie en het microbioom, is het niet verbazingwekkend dat deze link ook bij de schildklierfunctie te vinden is. De interactie tussen schildklierfunctie en microbioom kent zowel fysiologische als pathologische aspecten.
De schildklierhormonen beïnvloeden, als gangmakers van het lichaam, de snelheid waarmee fysiologische processen plaatsvinden. Hieruit volgt de fysiologische actie van de schildklier op de darm en het microbioom. De gangmaker beïnvloedt onder andere de snelheid van de peristaltiek, van de productie van spijsverteringsenzymen, van de productie van slijm, de activiteit van het immuunsysteem en de verversing en reparatie van weefsels.
Lees het gehele artikel vanaf pagina 22 in OrthoFyto 2/22.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Richardson LA. Evolving as a holobiont. PLOS Biol. 2017 Feb 28;15(2):e2002168.
2. Berg G, Rybakova D, Fischer D, Cernava T, Vergès M-CC, Charles T, et al. Microbiome definition re-visited: old concepts and new challenges. Microbiome. 2020 Dec [cited 2020 Jul 30];8(1). Available from: microbiomejournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s40168-020-00875-0
3. Santoro A, Zhao J, Wu L, Carru C, Biagi E, Franceschi C. Microbiomes other than the gut: inflammaging and age-related diseases. Semin Immunopathol. 2020 Oct 1;42(5):589–605.
4. Zheng D, Liwinski T, Elinav E. Interaction between microbiota and immunity in health and disease. Cell Res. 2020 Jun;30(6):492–506.
5. Fröhlich E, Wahl R. Microbiota and Thyroid Interaction in Health and Disease. Trends Endocrinol Metab. 2019 Aug 1;30(8):479–90.
6. Blitz E, Matsuda H, Guenther S, Morikawa T, Kubota Y, Zada D, et al. Thyroid Hormones Regulate Goblet Cell Differentiation and Fgf19-Fgfr4 Signaling. Endocrinology. 2021 May 1;162(5):bqab047.
7. Zalar B, Haslberger A, Peterlin B. The Role Of Microbiota In Depression - A Brief Review. Psychiatr Danub. 2018 Jun 19;30(2):136–41.
8. Bargiel P, Szczuko M, Stachowska L, Prowans P, Czapla N, Markowska M, et al. Microbiome Metabolites and Thyroid Dysfunction. J Clin Med. 2021 Aug 16;10(16):3609.
9. Proal AD, Marshall TG. Re-framing the Theory of Autoimmunity in the Era of the Microbiome: Persistent Pathogens, Autoantibodies, and Molecular Mimicry. Discov Med. 2018 Jun 26;25(140):299–308.
10. IMITHOT-studie [Internet]. 2020 [cited 2022 Feb 19]. Available from: www.amc.nl/web/specialismen/endocrinologie-en-metabolisme-1/endocrinologie-en-metabolisme-1/imithot-studie.htm