Beoordeling vitamine D-studies: de vereisten

08 Oct, 2018

Door: Annemieke Meijler

Het is inmiddels algemeen geaccepteerd dat de inname van extra vitamine D onontbeerlijk is, zeker tijdens de seizoenen met minder zonlicht. Hoe kan het dan dat uit sommige onderzoeken ook een negatief effect van vitamine D-suppletie naar voren komt? Volgens dr. Alex Vasquez wordt dat vooral veroorzaakt door het feit dat de meeste artsen en onderzoekers niet gespecialiseerd zijn in voeding en daardoor studies ontwikkelen met een haperende opzet.¹

Voor gedegen vitamine D-onderzoek moet de studie volgens Vasquez voldoen aan onder andere de volgende zes vereisten:
1. Voldoende hoge dosering vitamine D: een adequate dosering is minimaal 3.000-5.000 IE/dag.
2. Minimale duur suppletie: de vitamine D-suppletie moet minimaal 5-9 maanden worden voortgezet. Wordt de suppletie korter ingezet dan zijn de lichaamsvoorraden onvoldoende aangevuld om een klinisch effect te geven.
3. Suppletie actieve vitamine D: de juiste suppletievorm is vitamine D3, vitamine D2 is sneller toxisch.
4. De supplementen moeten zijn getest op hoeveelheid werkzaam bestanddeel, oftewel zit in het supplement ook daadwerkelijk dat wat op het label vermeld staat?
5. Het effect van de suppletie moet worden geëvalueerd door middel van een bepaling van de serumbloedspiegel.
6. Idealiter zou de vitamine D-suppletie circa twintig dagen voor het bloedonderzoek moeten worden gestopt. Anders is de uitslag niet representatief en nog gekleurd door de suppletie. De halfwaardetijd van 25-hydroxyvitamine D3 (calcidiol) bedraagt vijftien dagen.

Een hoge vitamine D-suppletie is veilig en effectief. Gezien de hoge prevalentie van een laag vitamine D-gehalte en de ongunstige consequenties hiervan voor de gezondheid, is vitamine D-suppletie voor een groot deel van de bevolking noodzakelijk. De meeste studies adviseren volwassenen een dagelijkse inname van 2.000 IE vitamine D3. Waarbij de vitamine D-opname en distributie wordt bevorderd door een geëmulgeerde vitamine D3-vorm, een inname bij een vetrijke maaltijd en voldoende aanwezigheid van galzouten (onder andere taurine) en mineralen.² Dr. Vasquez hanteert hogere aanbevelingen voor vitamine D3-suppletie.^3,4 Namelijk: voor een vitamine D-bloedspiegel > 100 nmol/L is gemiddeld 6.000 IE/dag vitamine D3 nodig voor mensen met een gezonde body mass index; 7.000 IE/dag voor mensen met overgewicht; 8.000 IE/dag voor mensen met obesitas. Ook mensen met een verminderde absorptie (onder andere door spijsverteringsstoornissen) hebben een hogere vitamine D-behoefte.
Deze suppletie is in het algemeen veilig, bevordert een optimale gezondheid en reduceert de kans op diverse ernstige aandoeningen. Effectiviteit en veiligheid van de suppletie moet regelmatig worden gecontroleerd door middel van serumwaarde 25(OH)D en calcium.⁵

www.intjhumnutrfunctmed.org

1. Vasquez A. How to understand, refute and plan studies using vitamine D. Int J Hum Nutr Funt Med 2017;2:1.
2. Schwalfenberg GK, Genuis SJ. Vitamin D, Essential Minerals, and Toxic Elements: Exploring Interactions between Nutrients and Toxicants in Clinical Medicine. The Scientific World Journal. Volume 2015 (2015), Article ID 318595, 8 pages;
3. Rooney MR, Lisa Harnack L,  Michos ED, et al. Trends in Use of High-Dose Vitamin D Supplements Exceeding 1000 or 4000 International Units Daily, 1999-2014. Article InformationJAMA. 2017;317(23):2448-2450.
4. Kimball SM, Mirhosseini N, Holick MF. Evaluation of vitamin D3 intakes up to 15.000 international units/day and serum 25-hydroxyvitamin D concentrations up to 300 nmol/L on calcium metabolism in a community setting. Dermatoendocrinol2017 Apr 13;9(1):e1300213.
5. Vasquez A, Manso G, Cannell J. The clinical importance of vitamin D (cholecalciferol): a paradigm shift with implications for all healthcare providers. Altern Ther Health Med. 2004 Sep-Oct;10(5):28-36.