Het microbioom en pijn in de praktijk
07 Aug, 2024
Door Vera van Randwijck
Balans in het darmmicrobioom is essentieel voor een gezonde communicatie tussen het zenuwstelsel en het immuunsysteem. Bij een disbalans kunnen verschillende vormen van pijn ontstaan, waaronder hoofdpijn, neuropathische pijn en spierpijn.1 Om de gezondheid van het darmmicrobioom te bepalen is, naast een goede anamnese, diagnostisch ontlastingsonderzoek van toegevoegde waarde. Dit kan helpen om uit een scala van interventies de juiste(n) te kiezen om het darmmicrobioom in balans te brengen. Er bestaat namelijk geen polypil voor een gezond darmmicrobioom. Dit artikel bespreekt een aantal speerpunten in ontlastingsonderzoek die richting kunnen geven aan deze interventies, waarbij ‘pijn’ als voorbeeld wordt gebruikt.
Zuurgraad, slijmvlieslaag, voeding, hormonen, stress en galvloeistof in de darm zijn enkele factoren die bepalen wat er in de darm groeit. Onderzoek bevestigt: hoe diverser het microbioom, hoe minder gevoelig pijnreceptoren zijn.1 Bij een disbalans in het darmmicrobioom kan de pijngevoeligheid van het lichaam veranderen. Hierbij zijn twee reacties mogelijk. Allereerst: de zenuwen ervaren pijn, bijvoorbeeld door een ontsteking, en geven dat door. En ten tweede: de pijngrens wordt verlaagd door prikkelende stoffen van het microbioom, waardoor je sneller pijn ervaart. Beiden worden beïnvloed door het darmmicrobioom.3 Naast pijn in de darmen kan het darmmicrobioom ook pijn op andere plekken beïnvloeden, zoals huid, gewrichten, slijmvliezen, lymfeklieren, hersenen. Talrijke signaalmoleculen afkomstig van de darmmicrobiota, zoals metabolieten en neurotransmitters, kunnen de perifere en centrale sensitisatie reguleren en op hun beurt de ontwikkeling van chronische pijn mediëren. Deze signaalstoffen kunnen direct of indirect de prikkelbaarheid van primaire nociceptieve neuronen reguleren. In het centrale zenuwstelsel kunnen ze neuro-inflammatie reguleren, waarbij cellen in de bloedhersenbarrière, microglia en infiltrerende immuuncellen worden aangestuurd. Het aanpakken van de darmmicrobiota door middel van voeding of suppletie kan daarmee een nieuwe strategie zijn voor de behandeling van chronische pijn.2 Het gezonde darmmicrobioom maakt korteketenvetzuren (SCFA) aan, die helpen de balans in het afweersysteem te bewaren. Bij dysbiose nemen SCFA in hoeveelheid af. Bovendien kunnen niet alleen pathogenen, maar ook commensale bacteriën, stoffen maken die het systeem belasten, zoals alcohol (soms wel tot 125 ml per dag)3 en andere toxines, waaronder LPS. De lever vangt de eerste klap op, het is een poortwachter. Bij dysbiose is het dus altijd belangrijk de lever te ondersteunen en te monitoren.
Lees het gehele artikel vanaf pagina 32 in OrthoFyto 4/24.
Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.
Bronvermelding:
1. Lu G, Zhang S, Wang R, Zhang Z, Wang W, Wen Q, Zhang F, Li P. Global Trends in Research of Pain-Gut-Microbiota Relationship and How Nutrition Can Modulate This Link. Nutrients 2023 Aug 24;15(17):3704.
2. Guo R, Chen L, Xing C & Liu T. Pain regulation by gut microbiota: molecular mechanisms and therapeutic potential. British Journal of Anaesthesia 2019; 123(5):637–654.
3. Meijnikman, A.S., Davids, M., Herrema, H. et al. Microbiome-derived ethanol in nonalcoholic fatty liver disease. Nat Med 2022;28:2100–2106 (2022).
4. Dempsey, E., & Corr, S. C. (2022). Lactobacillus spp. for Gastrointestinal Health: Current and Future Perspectives. Frontiers in Immunology 2022;13.