Optimale niveaus – Vitamine B6
07 Oct, 2019
Door: Cindy de Waard
Een tekort aan vitamine B6 komt zelden op zichzelf voor en gaat meestal gepaard met een tekort aan overige B-vitamines waaronder folaat en vitamine B12. Een lage plasmaspiegel wordt vaker gevonden bij mensen met overgewicht, zwangere vrouwen, zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie), maagdarmaandoeningen waarbij malabsorptie optreedt en alcoholisme. Daarnaast lopen mensen met nierfalen en auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis een verhoogde kans op een tekort.1,2
Het wateroplosbare vitamine B6 is betrokken als een cofactor bij meer dan 100 enzymatische reacties in het lichaam. Het meest bekend is de vitamine van zijn rol in het homocysteïnemetabolisme, waar het nauw samenwerkt met folaat en vitamine B12. Vitamine B6 is echter ook betrokken bij het aminozuurmetabolisme, de gluconeogenese, de vetstofwisseling, de synthese van neurotransmitters, de vorming van hemoglobine en het heeft een rol in het immuunsysteem bij de productie van interleukine-2.
Een tekort aan B6 kan uiteenlopende gezondheidsklachten veroorzaken, waaronder perifere neuropathie, huiduitslag, kapotte mondhoeken, ontsteking van de tong, gedragsveranderingen en depressie. Kinderen met een tekort aan vitamine B6 kunnen last krijgen van epilepsie. Momenteel wordt de invloed van B6 op hartziekten, kanker, cognitieve achteruitgang, carpaal tunnelsyndroom en premenstrueel syndroom bekeken, maar over de betekenis van de vitamine bij deze aandoeningen is nog geen consensus bereikt.
Vitamine B6 komt in de voeding voor in zes verschillende vormen, namelijk het alcohol pyridoxine, het aldehyde pyridoxaal, het amine pyridoxamine en de verschillende fosfaatesters, waarvan 2,5’-fosfaatesters de belangrijkste zijn. De actieve, co-enzymatische vormen van vitamine B6 zijn pyridoxaal-5’-fosfaat (P5P) en pyridoxamine-5’-fosfaat. De fosfaat-esters komen voornamelijk voor in vlees, terwijl pyridoxine-fosfaat met name voorkomt in plantaardige bronnen. Ook darmmicrobiota zijn in staat om vitamine B6 aan te maken. Het pyridoxine-HCL is een synthetische vorm van vitamine B6 die tot voor kort vaak gebruikt werd in voedingssupplementen, maar steeds vaker vervangen wordt door P5P vanwege mogelijke toxiciteit.
- Brown MJ, Beier K. Vitamin B6 Deficiency (Pyridoxine). StatPearls. StatPearls Publishing; 2019.
- Zempleni J. Pharmacokinetics of vitamin B6 supplements in humans. 2014;
- Albersen M, Bosma M, Knoers NVVAM, de Ruiter BHB, Diekman EF, de Ruijter J, et al. The Intestine Plays a Substantial Role in Human Vitamin B6 Metabolism: A Caco-2 Cell Model. Hamel FG, editor. PLoS One. 2013;8(1):e54113.
- Wilson MP, Plecko B, Mills PB, Clayton PT. Disorders affecting vitamin B 6 metabolism. J Inherit Metab Dis. 2019.
- Nelson EW, Lane H, Cerda JJ. Comparative Human Intestinal Bioavailability of Vitamin B-6 from a Synthetic and a Natural Source. J Nutr. 1976;106(10):1433–7.
- Vitamin B6 | Linus Pauling Institute | Oregon State University.
- Is te veel vitamine B6 schadelijk? | Voedingscentrum.
- Vrolijk MF, Opperhuizen A, Jansen EHJM, Hageman GJ, Bast A, Haenen GRMM. The vitamin B6 paradox: Supplementation with high concentrations of pyridoxine leads to decreased vitamin B6 function. Toxicol Vitr. 2017;44:206–12.