Pancreas burn-out

30 Jan, 2018

Door: Angélique De Beule

Samen met de maag en lever, bevindt de pancreas zich in het centrum van de zonnevlecht (solar plexus), die in nauwe verbinding staat met de nervus vagus. Onder leiding van de parasympaticus maakt de alvleesklier insuline vrij.¹ Die er op haar beurt voor zorgt dat de glucose tot in de cel kan komen en via de aerobe glycolyse in energie wordt omgezet. Echter, in een aanhoudende vecht-vluchtsituatie neemt de sympathicus de bovenhand.

Adrenaline en cortisol zetten de pancreas aan tot glucagonafgifte, waardoor de lever start met de omzetting van glycogeen in glucose. Ondertussen zijn de bètacellen gestopt met de insuline-productie, wat onvermijdelijk voor glucose-opstapeling in het bloed zorgt. Na een periode van lange onderdrukking geraken de bètacellen gedesoriënteerd en sterven ze uiteindelijk af.¹ Het gevolg is dat er geen mogelijkheid meer bestaat om energie op te slaan in de vorm van glycogeen. Langzaam maar zeker begeeft het lichaam zich in een uitgeputte en zenuwgerelateerde diabetestoestand. Willen we de Langerhans-cellen scherp houden en dergelijke pancreas burn-outsituaties voorkomen, dan is het uiterst belangrijk om parasympaticus en sympaticus in balans te brengen.¹

Naast deze endocriene gevolgen, kan chronische stress ook voor een exocriene blokkade van de pancreas zorgen. Want oxidatieve stress speelt een uiterst belangrijke rol in de pathogenese van pancreatitis.² Acute pancreasontsteking, die start met scherpe pijn in de bovenbuik, wordt in 70 procent van de gevallen veroorzaakt door alcoholmisbruik. Ook één op de twee rokers (aanwezigheid van cadmium) loopt het risico op een dergelijke aandoening.²

Tengevolge van de beperkte uitscheiding van enzymen zoals lipase, gaat pancreatitis vaak gepaard met vetdiarree en slechte opname van de vetoplosbare vitamines A, D, E en K. Andere deficiënties die men vaak vaststelt zijn: vitamine B12, mineralen als zink, calcium, magnesium en de B-vitamines B1 (thiamine) en B9 (foliumzuur).³ Primaire klinische studies tonen aan dat nutriënten als glutamine en omega-3 vetzuren de ontstekingscascade moduleren. Alsook zijn ze nodig voor het herstel van de darmwand, zodat in een 2e fase pre- en probiotica (Lactobacillus plantarum) in de nazorg van pancreatitis ingezet kunnen worden (na darmwandherstel).⁴ Ook is er een trial-studie waarbij vitamine C, n-acetylcysteïne en een goed gedoseerd antioxidantencomplex complementair ingezet kan worden naast de medische behandeling van acute pancreatitis.

Als nazorg voor de pancreas, kunnen de volgende maatregelen in acht genomen worden:
Drie kleinere maaltijden eten, met nadruk op licht gestoomde (blad)groenten, en alcohol en enkelvoudige (geraffineerde) suikers zoveel mogelijk vermijden. Dagelijkse aanvoer van voornamelijk plantaardige eiwitten tot maximaal 1.0 g/kg lichaamsgewicht. Daarbij kan voornamelijk ingezet worden op de essentiële aminozuren leucine, isoleucine en valine, wanneer er sprake is van ondergewicht. Vetten dienen 30-35 procent van de dagelijkse calorie-inname uit te maken. Olijfolie, teunisbloemolie alsook visolie, versterken het anti-onstekingsproces in de pancreas, omwille van hun prostaglandine 1- en 3-interacties. Voorwaarde is wel dat ze goed geabsorbeerd kunnen worden met behulp van voldoende lipase, taurine en acetyl-carnitine. Daarnaast kan er geopteerd worden voor zuivere kokosolie (tot 50g/dag), daar deze onmiddellijk geabsorbeerd kan worden. Tot slot dient een dergelijk nutritioneel plan ondersteund te worden met een multi-enzymtherapie.³

Het herstel van zowel endocriene en/of exocriene onderdrukkingen van de pancreas – met voeding, aanvullende orthomoleculaire nutriënten en manuele therapie – vraagt dus om de juiste biochemische inzichten.

www.efiow.be

Bronvermelding:

1. Van Enkhuizen A. Neuropsyrurgie. Januari 2012. ISBN: 9789087592479
2. Lourdes Robles, Nosratola D Vaziri, and Hirohito Ichii. Role of Oxidative Stress in the Pathogenesis of Pancreatitis: Effect of Antioxidant Therapy. Pancreat Disord Ther. 2013 Apr 1; 3(1): 112.
3. Henrik Højgaard Rasmussen, Øivind Irtun, Søren Schou Olesen, Asbjørn Mohr Drewes, and Mette Holst. Nutrition in chronic pancreatitis. World J Gastroenterol. 2013 Nov 14; 19(42): 7267–7275. Published online 2013 Nov 14.
4. Li-Long Pan, Jiahong Li, Muhammad, Shamoon Madhav, Bhatia Jia Sun. Recent Advances on Nutrition in Treatment of Acute Pancreatitis. Front. Immunol., 30 June 2017