Het natuurlijke lichaam

Door Anna Kruyswijk – van der Heijden

We worden geboren in een lichaam, en daarmee doen we onze intrede in de materiële wereld. Vaak identificeren we ons met ons lichaam, maar dat is een beperking, want het is een voertuig dat we hebben, en niet zijn. Je natuurlijke, oorspronkelijk zo bedoelde lichaam is het lichaam waarin je je vrij beweegt en dat moeiteloos bij jou past in alle levensfasen, zonder dat het hoeft te voldoen aan een ideaalbeeld.

Ons lichaam is volgens de Veda’s een voertuig voor de essentie van wie we zijn, en is tijdens ons leven behulpzaam om deze essentie tot uitdrukking te brengen. De zintuiglijke functies van ons lichaam stellen ons in staat de buitenwereld te ervaren en de indrukken ervan vervolgens te verwerken en bewust waar te nemen. Zo kunnen we functioneren in de materiele zintuiglijke wereld. Onze uiterlijke verschijning is wat anderen zien en waaraan zij herkennen dat wij het zijn. Vorm, tast, geur en manier van bewegen spelen allemaal hun eigen rol in deze herkenbaarheid. Schoonheidsidealen, die van alle tijden en culturen zijn, kunnen de vrijheid van het natuurlijke lichaam belemmeren. Maar ook invloeden van buitenaf en van binnenuit blijken in onze huidige tijd een grote rol te spelen.

Want overgewicht en obesitas, pathologisch overgewicht, hebben in korte tijd onze verschijningsvorm ingrijpend veranderd, en zijn een toenemend probleem als het gaat om gezondheid: mensen met overgewicht hebben meer kans op allerlei chronische ziekten.
Het centrale mechanisme is de neiging van wit visceraal vetweefsel, meestal ontstaan door insuline resistentie, om te gaan ontsteken en laaggradige inflammatie elders te bevorderen. Insuline resistentie gaat samen met metabole starheid, het onvermogen om over te schakelen van koolhydraatverbranding naar vetverbranding, waardoor wit vetweefsel toeneemt.¹ Ook de samenstelling van de darmmicrobiota speelt een rol in gewichtstoename.² Sinds 1975 is obesitas wereldwijd met een factor drie toegenomen, en neemt nog steeds toe, ondanks de adviezen van overheidswege om hier een halt aan toe te roepen. Minder eten en meer bewegen blijken niet afdoende te zijn, en dit is niet verwonderlijk aangezien belangrijke invalshoeken niet worden meegenomen in de adviezen. Hieronder vallen de inmiddels bekende omgevingsinvloeden zoals de blootstelling aan hormoon verstorende en toxische stoffen, ons deficiënte, toxisch belaste en onevenwichtige voedsel, ons verstoorde bioritme, heel veel stress, ongebalanceerd bewegen en een beschadigd darmmicrobioom.³ Transgenerationele overdracht en intra-uteriene programmering voor obesitas spelen eveneens een rol.

Intussen lijden mensen met overgewicht onder de kritiek op hun uiterlijk, want de aanname en het oordeel is dat dikke mensen allemaal te veel eten en te weinig bewegen. In sommige gevallen zal dit waar zijn, maar niet alle dikke mensen hebben eetstoornissen. Naast bovengenoemde factoren spelen ook ander zaken een rol. Armoede is een belangrijke factor, want veel wereldbewoners hebben ofwel te weinig financiële middelen voor, of geen toegang tot gezond voedsel, waardoor zij uitsluitend hoog industrieel voedsel, ultraprocessed food, nuttigen.^4,5 Onderzoek laat zien dat dit voedsel obesogeen en proinflammatoir is.⁶
Ook het fenotype is van invloed. Er zijn mensen die door generatielange voedseltekorten een fenotype hebben dat gebaseerd op schaarste; zij kunnen eenvoudigweg de overvloed aan verkeerd voedsel niet verwerken.⁷ Dit zien we met name wanneer mensen uit vroegere derdewereldlanden toegang krijgen tot ultraprocessed voedsel, en in de arme gebieden in Westerse landen. Stress in allerlei vormen, zij het financiële, emotionele, sociale, energetische of existentiële stress, draagt ook bij tot overgewicht.

Doordat inmiddels meer dan de helft van de volwassenen en een derde van de kinderen overgewichtig is, lijkt een natuurlijk lichaam onbereikbaar te zijn geworden. In een niet vervuilde wereld met gezond biologisch eten, met ouders die zich grondig hebben voorbereid op hun zwangerschap, krijgt het natuurlijke lichaam kans om ongeschonden te ontstaan. Volgens Ayurveda wordt je lichaam gevormd naar je constitutie, die bepaald wordt door het moment van conceptie, het verloop van de zwangerschap en het geboorteproces. De constitutie omvat dus zowel genetische als epigenetische aspecten, hetgeen volgens de huidige inzichten getuigt van een geniale visie.

Er bestaan grote verschillen tussen het fysieke voorkomen van de drie hoofd-constitutietypen in Ayurveda: de dominant Vata-constitutie heeft meestal een mager lichaam met weinig vet, waardoor de gewrichten enigszins puntig uitsteken. Het dominant Pitta-type heeft een gemiddelde bouw, en het dominant Kapha-type heeft de neiging tot molligheid en is daarmee het meest gepredisponeerd voor overgewicht. Je constitutie bestaat altijd uit een unieke combinatie van deze drie ‘krachten’, die overigens talloze andere eigenschappen herbergen.⁸ Door levensfasen heen beweegt het evenwicht in onze geboorteconstitutie mee, en zien we het lichaam van het opgroeiende kind veranderen in dat van de volwassene en tenslotte de oudere. Alle levensfasen hebben een passend lichaam met een eigen schoonheid. Tijdens ons leven is de constitutie waarmee wij worden geboren onderhevig aan allerlei invloeden, waardoor we verwijderd raken van onze geboorte constitutie en ziekteverschijnselen gaan ervaren. Dan is het zaak om deze ‘afwijkende’ constitutie middels voeding en leefstijladviezen terug te laten bewegen naar de geboorteconstitutie.

Het natuurlijke lichaam komt in onze huidige tijd steeds meer onder druk te staan, vanwege bovengenoemde extreme vervuiling, stress en transgenerationele en intra-uteriene invloeden. De fysieke verschijningsvorm en de verdere metabole programmering van een pasgeborene leiden hierdoor toenemend tot overgewicht. Het lijkt er soms op dat er geen weg meer terug is, maar dat is niet het geval; er is altijd een weg naar een nieuw evenwicht en naar een natuurlijk lichaam mogelijk. De aangrijpingspunten hiervoor zijn epigenetisch, systeemgericht en holistisch, met aandacht voor alle invalshoeken tegelijk.

Het overstappen op biologisch natuurlijk voedsel van een rijke bodem blijkt een zeer goed begin hiervoor te zijn. Onderzoek laat zien dat vrijwel alle klachten, en ook overgewicht, flink verbeteren.⁹ Ook adviezen met betrekking tot het verminderen van de chemische- en stralingsbelasting, en stressreductie alsmede leefstijladviezen, zijn belangrijk.
Daarnaast is metabole starheid te doorbreken middels hormetische prikkels, zoals calorierestrictie en High Intensity Interval Training (HIIT). Idealiter wordt calorierestrictie gecombineerd met detoxificatie van de in het vetweefsel opgeslagen chemische stoffen, zoals dit gebeurt in een Keto-Detoxkuur.¹⁰ Als metabole starheid is doorbroken en het lichaam zich weer herinnert dat vetverbranding mogelijk is, kan gewichtsvermindering in een rustig tempo verder doorgaan.

Het allerbelangrijkste in dit hele proces is echter het begin, namelijk het onvoorwaardelijk aanvaarden van de situatie zoals deze is: het huidige lichaam is er en mag omarmd worden, zonder oordeel. En daaruit voortvloeiend: als er geen verlangen is om er iets aan te veranderen, hoeft er ook niets ondernomen te worden. We zijn immers allemaal vrij in hoe we met ons lichaam om willen gaan. Als er wel een verlangen is naar je natuurlijke lichaam, kan dit het begin zijn van ontspannen en in vertrouwen bewegen met bovengenoemde mogelijkheden.
Je natuurlijke lichaam wacht intussen geduldig op je.

www.jouwvoeding.com

.