Vaccineren? Informeren, informeren, informeren!

08 Feb, 2021

Door: Karlien Bongers

Reikhalzend is ernaar uitgezien: een vaccin tegen Covid-19. Toen in de loop van de herfst het ene vaccin na het andere werd aangekondigd, was de vaccinatiebereidheid groot. Maar tegen december zakte die fors in om half december weer op te lopen naar een kleine zeventig procent. Sterk toegenomen aandacht door de media voor werking en veiligheid van de vaccins wordt genoemd als belangrijke oorzaak.

Toen vanaf 1953 het Nederlandse Rijksvaccinatieprogramma werd opgebouwd was dat voor veel mensen een zegen. Sinds de introductie van het HPV-vaccin tegen baarmoederhalskanker en het breed ingezette vaccin tegen de Mexicaanse griep in 2009 lijkt vaccineren inmiddels niet meer zo vanzelfsprekend; het percentage gevaccineerde kinderen is afgenomen. In zowel Nederland als Vlaanderen speelt wantrouwen jegens de informatieverstrekking door de overheid een rol. De mondjesmaat doorkomende informatie over de snelle ontwikkeling van een vaccin tegen het coronavirus lijkt de polarisatie tussen voor- en tegenstanders van vaccinatie in het algemeen versterkt te hebben.

Vóór de officiële ontdekking van het principe van vaccinatie door de Engelse arts Edward Jenner in 1796 werd in het oude Egypte, Europa en China al een klein beetje pus van koepokken (Latijn: vaccinia) gebruikt om bij mensen immuniteit tegen pokken te krijgen. Jenner baseerde zich onder meer op resultaten van de Nederlandse veehandelaar Geert Reinders, die al met succes een koepokkenvaccinatie had verricht. Maar waarschijnlijk ook op informatie van slaven die het gebruik hadden meegenomen uit Afrika.
In Nederland startte in 1953 het grootschalig vaccineren van kinderen tegen difterie, een jaar later gevolgd door een combinatievaccin tegen difterie, kinkhoest (pertussis) en tetanus. Vanaf 1957 werd er bovendien tegen poliomyelitis ingeënt, in 1974 volgde het vaccinatieprogramma rodehond (rubella) en sinds 1987 worden daarnaast vaccinaties tegen de bof en mazelen gegeven. In Vlaanderen verliep dit grootschalig vaccineren via een gelijkend tijdspad.

Meer informatie:
www.rijksvaccinatieprogramma.nl
www.zorg-en-gezondheid.be
www.afmps.be
bijsluiters.fagg-afmps.be
www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
www.nvkp.nl (Nederlandse Vereniging Kritisch Prikken)

Lees het gehele artikel vanaf pagina 30 in OrthoFyto 1/21.

Wilt u het gehele artikel als PDF bestand ontvangen? Bestel het dan hier voor € 3,50.

Bronvermelding:
1. van Wijhe M, McDonald SA, de Melker HE, Postma MJ, Wallinga J. Effect of vaccination programmes on mortality burden among children and young adults in the Netherlands during the 20th century: a historical analysis. Lancet Infect Dis. 2016;16(5):592-598. doi:10.1016/S1473-3099(16)00027-X.
2. Agentschap Zorg en Gezondheid. Richtlijn infectieziektebestrijding Vlaanderen – difterie. Basistekst: LCI 07.2010, herzien 11.2013 Vlaamse versie: 09.2019.
3. Woudenberg T, van Binnendijk RS, Sanders EAM, Wallinga J, de Melker HE, Ruijs WL.M, Hahné SJM. Large measles epidemic in the Netherlands, May 2013 to March 2014: changing epidemiology. Euro Surveill. 2017;22(3):pii=30443. https://doi.org/10.2807/1560-7917.ES.2017.22.3.30443.
4. Greenhawt, Matthew et al. Administration of influenza vaccines to egg allergic recipients: A practice parameter update 2017. Annals of Allergy, Asthma & Immunology, Volume 120, Issue 1, 49 – 52.
5. Affourtit F, Bakker MI, Pronk MEJ. Human health risk assessment of aluminium. RIVM report 2020-0001.
6. de Wit D. Dossier Mexicaanse griep, een kleine griep met grote gevolgen. 2010. Lemniscaat. ISBN 9789047703600
7. Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) Coronavirus update 37 What we know about Covid-19 vaccin developmentt. Last update 6 October 2020 Via www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/risk-comms-updates/update37-vaccine-development.pdf?sfvrsn=2581e994_6